Tα μυστικά της “Τέλειας Ομορφιάς”

Από την Κάλλια Καστάνη

Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο 65χρονος Giuseppe, ”Jep” Gambardella,  (σ.σ. τον υποδύεται με εξαίσια χάρη ο Tony Servillo) δημοσιογράφος, κριτικός θεάτρου, αμετανόητος κοσμικός γόης – παρά τα χρόνια του – και μόνιμος θαμώνας των clubs, των δείπνων, των parties, όπου ξεφαντώνει η ρωμαϊκή ελίτ. Στα νιάτα του, είχε γράψει ένα μυθιστόρημα που του χάρισε ένα λογοτεχνικό βραβείο και μία πρώιμη φήμη επιτυχημένου συγγραφέα, την οποία εκμεταλλεύτηκε, χωρίς να παρουσιάσει άλλο έργο. Ωστόσο, είναι κομψός, πνευματώδης,  ένας στιλάτος bon vivant αρκούντως κυνικός που ξέρει τους «σωστούς» ανθρώπους και είναι ευπρόσδεκτος παντού όπου εκτιμούν το λαμπερό του πνεύμα. 

Μέχρι σήμερα, η «Τέλεια Ομορφιά» έχει κερδίσει 37 βραβεία από ισάριθμα φεστιβάλ, ενώσεις κριτικών κ.α. – μεταξύ αυτών το Oscar Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, στα 86α Academy Awards, μια Χρυσή Σφαίρα κι ένα BAFTA στην ίδια κατηγορία.

Μετά τα πάρτι των 65ων γενεθλίων του, ένα απρόσμενο γεγονός συγκινεί τον Jep και τον σπρώχνει να επαναξιολογήσει όσα αγάπησε, έχασε ή σπατάλησε : έναν ανεκπλήρωτο, νεανικό έρωτα. Το δεύτερο βιβλίο του, που ποτέ δεν έγραψε. Χαρές, λύπες, απλά συμβάντα, μικρές και μεγάλες ματαιώσεις. «Το πιο σημαντικό πράγμα που ανακάλυψα λίγες μέρες αφότου έκλεισα τα 65 μου», αναφωνεί «είναι πως δεν μπορώ να σπαταλήσω άλλο χρόνο  κάνοντας πράγματα που δεν θέλω να κάνω».

Ξαφνικά, αυτός,  ο αλλοτινός «πρίγκηπας» της ελαφριάς, σαμπανιζέ ζωής λυγίζει από το βάρος του κενού. Αλλά καθώς περιπλανιέται στην Ρώμη, γεμάτος απόγνωση γνωρίζει κι άλλους ανθρώπους -ναυάγια- στο τέλος, η πόλη τον αγκαλιάζει και τον κρατάει ζωντανό.

Η Ρώμη η σειρήνα, η πόρνη, η Μαντόνα, η αιώνια Πόλη που συνταιριάζει το ιερό και το βέβηλο και αστράφτει κάτω από τον ήλιο –  στις όχθες του Τίβερη, στα μνημεία, στα σοκάκια, τους κήπους και τις ταράτσες της –  είναι η μεγάλη πρωταγωνίστρια του φιλμ. Η αληθινή Τέλεια Ομορφιά, η οποία – όπως συμβαίνει συνήθως – είναι εκεί, μπροστά στα μάτια σου. Πάντα ήταν, πάντα θα είναι. Αρκεί να θες να την δεις.

”Εδώ και καιρό σκεφτόμουν μια ταινία που ψηλαφίζει τις αντιφάσεις, τις ομορφιές, τις σκηνές που έχω δει και τους ανθρώπους που έχω συναντήσει στη Ρώμη.  Είναι μια εκπληκτική πόλη, κατευναστική και ταυτόχρονα γεμάτη από κρυφούς κινδύνους. Λέγοντας κινδύνους, εννοώ τις πνευματικές περιπέτειες που δεν οδηγούν πουθενά» εξηγεί ο ίδιος ο Paolo Sorrentino, υπογράφοντας μια ταινία που, όπως έγραψε ο κριτικός της «Le Μonde», «παίρνει τη θέση της δίπλα στα μεγάλα μελαγχολικά αριστουργήματα όπως η «Dolce Vita» του Fellini,  το «Roma» και η «Ταράτσα» του Εttore Scola.”

Θρυμματισμένη μες στα περίτεχνα κάδρα του Sorrentino και την λυρική φωτογραφία του Luca Bigazzi, «H Τέλεια Ομορφιά» μοιάζει, εν τέλει με ένα παράξενο όνειρο που βλέπεις ξύπνιος. Και που δεν μπορείς να ξεχάσεις αφού – όπως λέει στο φινάλε και ο Gambardella – «έτσι τελειώνουν όλα, πάντα. Με θάνατο. Αλλά νωρίτερα, κρυμμένη, πίσω από το μπλα, μπλα, τις κουβέντες, τον θόρυβο υπήρχε ζωή. Σιωπή και αίσθημα, Συγκίνηση και φόβος. Οι ωχρές, ασυνεχείς λάμψεις της ομορφιάς…

10 ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ (ΙΣΩΣ) ΔΕΝ ΞΕΡΕΙΣ  ΓΙΑ ΤΗΝ «ΤΕΛΕΙΑ ΟΜΟΡΦΙΑ»

1. Ένα από τα πράγματα που ενέπνευσαν τον Paolo Sorrentinο να γυρίσει αυτήν την ταινία ήταν η περίφημη δήλωση του Gustave Flaubert, ότι σκόπευε να γράψει μια νουβέλα για «το τίποτα». «Εννοώντας με αυτό το «τίποτα» – όπως εξήγησε – τις φήμες, τις εικασίες, τα επιπόλαια κουτσομπολιά, τα χιλιάδες πράγματα στα οποία σπαταλάμε το χρόνο μας, τα πράγματα που μας εξοργίζουν και μας ευχαριστούν, αλλά που είναι τόσο βραχύβια ώστε μας κάνουν να αμφιβάλλουμε για το νόημα της ζωής. Αυτό το «τίποτα» που γίνεται, τελικά, ολόκληρη η ζωή πολλών ανθρώπων».

2. Κατά την πρώτη εβδομάδα της προβολής της, στην Ιταλία, η ταινία έκανε έσοδα της τάξεως των 2.262.228 ευρώ, ενώ οι συνολικές εισπράξεις της, παγκοσμίως, ανέρχονται σε 29.549.145 δολάρια. Το κόστος της, ήταν μόλις 9,2 εκατ, ευρώ.

3. Ο χαρακτήρας της «Τalia Concept», είναι μια – όχι και τόσο αόριστη ή μη αναγνωρίσιμη αναφορά – στην καλλιτέχνιδα Marina Abramovic.  Αντίστοιχα, ο γείτονας του πρωταγωνιστή, ο μυστηριώδης «Moneta» (σ.σ. «moneta» στα ιταλικά, θα πει «νόμισμα») ο οποίος δουλεύει για μια οργάνωση «που βοηθάει την Ιταλία να πηγαίνει μπροστά» είναι εμπνευσμένος από το Μεγάλο Αφεντικό της Cosa Nostra, τον Matteo Messina Denaro (σ.σ. «denaro», δηλαδή «χρήμα»), έναν από τους δέκα πιο καταζητούμενους ανθρώπους στον κόσμο.

4. Ένα από τα cameos του έργου είναι η ηθοποιός Fanny Ardant, η οποία υποδύεται τον εαυτό της. Ένα άλλο είναι ο ίδιος ο Sorrentino – κάνει ένα πέρασμα στη σκηνή του κογκλαβίου, την οποία, για «λόγους τάξης» σκηνοθέτησε ο φίλος του Francesco Rosi, (σ.σ. ο δημιουργός του «Υπόθεση Ματέι», «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι κ.λπ), τότε 90 χρονών. Ο Rosi πέθανε 2 χρόνια αργότερα από βρογχίτιδα. Η επόμενη ταινία του Sorrentino, τo «Υοuth», είναι αφιερωμένη σε κείνον.

5. Η διάρκεια της «Τέλειας Ομορφιάς» είναι 142 λεπτά. Στην αρχική, long- play και uncut εκδοχή της έφτανε τα 183 λεπτά.

6. Σε μια από τις συνεντεύξεις του στο ιταλικό ραδιόφωνο, ο Paolo Sorrentino αποκάλυψε, πως στην αρχή, σκόπευε να ονομάσει την ταινία του «Το Ανθρώπινο Σύστημα» (L’apparato umano) – ακριβώς σαν τον τίτλο της φανταστικής νουβέλας του «συγγραφέα» – πρωταγωνιστή του, Jep Gambardella. 

7. O πρωταγωνιστής της «Ομορφιάς» Τony Servillo ήταν 54, όταν έπαιζε τον 65άρη ηδονιστή κοσμικό Jep. Μετά την πρεμιέρα του φιλμ, στις Κάννες, έδωσε το παρών στο πάρτι που ακολούθησε, όπου έμεινε 5 λεπτά. Μετά γύρισε στο ξενοδοχείο του και κοιμήθηκε.

8. Το φιλμ είναι αφιερωμένο στον διάσημο Ιταλό παίκτη του ράγκμπι και δημοσιογράφο Giuseppe D’Avanzo – επίσης στενό φίλο του Sorrentino – ο οποίος έφυγε από τη ζωή, την περίοδο που γίνονταν τα γυρίσματα.

9. Το 2016, το φιλμ μπήκε στη λίστα με τις «100 καλύτερες ταινίες, μετά το 2.000» – έναν αυστηρό κατάλογο για τον οποίο ψηφίζουν 177 κριτικοί από όλο τον κόσμο.

10. Μέχρι σήμερα, η «Τέλεια Ομορφιά» έχει κερδίσει 37 βραβεία από ισάριθμα φεστιβάλ, ενώσεις κριτικών κ.α. – μεταξύ αυτών το Oscar Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, στα 86α Academy Awards, μια Χρυσή Σφαίρα κι ένα BAFTA στην ίδια κατηγορία.

Σκηνοθεσία: Paolo Sorrentino

Σενάριο: Paolo Sorrentino, Umberto Contarello

Παραγωγή: Nicola Giuliano, Francesca Cima

Παίζουν: Toni Servillo, Carlo Verdone, Sabrina Ferilli, Carlo Buccirosso, Iaia Forte, Pamela Villoresi, Galatea Ranzi

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Luca Bigazzi

Μουσική: Lele Marchitelli