Ορατές και Δυνατές: 5 γυναίκες με αναπηρία μοιράζονται το μήνυμά τους. Φρόντισε να μην αυτοκαταστραφεί
- 3 ΔΕΚ 2025
Η Κατερίνα Βρανά, η Λυδία Γερακάκη, η Τζουλιάνα Μπούσι, η Maria Rolls και η Νάσια Στουραΐτη είναι μερικά από τα πολλά άτομα- στο ίδιο έργο θεατές: Κάθε χρόνο παρακολουθούν το γενικό ενδιαφέρον και το κοινό αίσθημα ενσυναίσθησης για την αναπηρία και όσα την αφορούν να κορυφώνουν μέσα στις 24 ώρες της 3ης του Δεκέμβρη.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία σαφώς δίνει μία ευκαιρία να κατανοήσουμε τα πάσης φύσεως ζητήματα αναπηρίας και να ανεβάσουμε το volume της ευαισθητοποίησης γύρω από τη συνθήκη αυτή. Είναι τόσα πολλά τα ανοιχτά μέτωπα που απαιτούν επίλυση «χθες» στη ζωή των ΑμεΑ, οπότε σίγουρα καμία συζήτηση δεν πάει χαμένη. Αρκεί να την διαδέχεται η έμπρακτη ορατότητα: υποδομές που λειτουργούν, υπηρεσίες πρόσβασης που επαρκούν, ένα ρυθμισμένο κοινωνικό κράτος που αφουγκράζεται τις ανάγκες τους. Η συμπερίληψη όχι του «αέρα», αλλά αυτή που κυρίως μετριέται με έργα. Ζητήσαμε από αναγνωρίσιμα ατόμα με αναπηρία να μας κάνουν ένα σχόλιο με αφορμή την Ημέρα, η οποία είναι αφιερωμένη όσο καμία άλλη στο βίωμά τους. Κάποιοι αρνήθηκαν, εξηγώντας από θέση πως αποφεύγουν να συμμετάσχουν σε οτιδήποτε αφορά την επικοινωνία της Ημέρας Αναπηρίας αυτής και κάποιες δέχτηκαν. Στο δικό μου μυαλό και οι 2 τοποθετήσεις είναι ουσιαστικές και μαρτυρούν ότι η συζήτηση για την αναπηρία είναι σαν ένα καζάνι που βράζει. Κι αυτό δεν τιμά κανέναν μας.
Κατερίνα Βρανά
Η πολυαγαπημένη stand up comedian, τονίζει πως είναι πλέον επείγον να αλλάξει η νοοτροπία μας και η παιδεία μας γύρω από τα θέματα αναπηρίας. «Αυτή τη στιγμή είμαστε κλειδωμένοι σε ένα φαύλο κύκλο όπου τα ανάπηρα άτομα δεν κυκλοφορούν άνετα σε δρόμους, πεζοδρόμια και δημόσιους χώρους γιατί ξέρουν ότι δεν υπάρχουν υποδομές και υπηρεσίες πρόσβασης, και όπου υπάρχουν ανάλογες υποδομές και υπηρεσίες είναι ανεπαρκείς και αγνοούνται και καταπατούνται. Από την άλλη, επειδή δεν βλέπεις ανάπηρα άτομα στην καθημερινή σου ζωή, δεν υπάρχει οικειότητα και αναγνωρισιμότητα κι έτσι αγνοούνται και καταπατώνται οι ελάχιστες υποδομές και υπηρεσίες πρόσβασης που υπάρχουν». Πόσο σωστή επισήμανση.
Για να το κάνει πιο ξεκάθαρο, η Κατερίνα Βρανά δανείζεται ένα παράδειγμα από τον δικό της χώρο:
Κατερίνα Βρανά: «Σε συζήτηση με παραγωγούς όπου ζήτησα η παράσταση μου να είναι καθολικά προσβάσιμη – και για κινητικές βλάβες και για κωφούς και για τυφλούς – δέχτηκα την απάντηση “Αυτό είναι πολύ ακριβό και σιγά, πόσοι ανάπηροι θα έρθουν;”»
«Το 2021 που έκανα μια καθολικά προσβάσιμη παράσταση – με ράμπες, τουαλέτα ΑμεΑ, νοηματική, υπέρτιτλους και ειδικά διαμορφωμένο χώρο για να χωράνε αμαξίδια– είχα την χαρά να δω γύρω στα 50 άτομα με αναπηρίες».
Λυδία Γερακάκη
Η Λυδία είναι ένα κορίτσι που ζει στο Λονδίνο και μέσα από τα vlogs της στο TikTok μοιράζεται τη δική της ιστορία διεκδικώντας την αυτονόητη ορατότητα. «Πρόσφατα μιλούσα με έναν φίλο, με τον οποίο έχουμε την ίδια αόρατη αναπηρία. Ζούμε χωρίς ένα βασικό κομμάτι του οργανισμού, το παχύ μας έντερο (σ.σ λόγω οικογενούς πολυποδίασης). Μου εκμυστηρεύτηκε ότι νιώθει άβολα, όταν είναι έξω, να χρησιμοποιεί τις δημόσιες τουαλέτες αναπήρων, παρόλο που τις χρειαζόμαστε περισσότερο από οποιονδήποτε. Φοβάται πως αν τον δουν, θα τον κρίνουν. Επειδή δεν είναι σε αμαξίδιο, επειδή εξωτερικά δεν φαίνεται “διαφορετικός”».
Από τη δική της πλευρά στέλνει το μήνυμα πως η κοινωνία μας πρέπει πια να αρχίσει να καταλαβαίνει πως μια αόρατη αναπηρία είναι εξίσου πραγματική και έγκυρη με μια ορατή.
Λυδία Γερακάκη: «Κι ένας άνθρωπος με αναπηρία, οποιασδήποτε μορφής, αξίζει όσα κάθε άνθρωπος: αγάπη, αξιοπρέπεια, φροντίδα, έρωτα, φιλία, εργασία, ελευθερία. Θα ήθελα αύριο να ξυπνήσω σε έναν κόσμο που αυτά είναι αυτονόητα».
«Γι’ αυτό “αύριο” θα το διδάξω στα παιδιά μου, κι εύχομαι κάθε γονιός σήμερα να το διδάξει στα δικά του. Είτε για να νιώσουν τα ίδια αποδεκτά, είτε για να σεβαστούν τα άλλα, τα “διαφορετικά” παιδάκια».
Τζουλιάνα Μπούσι
Η Τζουλιάνα είναι μία νεαρή γυναίκα με οπτική αναπηρία, αλλά δεν είναι «μόνο» αυτό. Είναι μια ακτιβίστρια, μια πολυπράγμων φιλόλογος και μοντέλο. Για εκείνη η προσβασιμότητα και η ισότητα, είναι θεμελιώδεις αρχές που πρέπει να διέπουν την καθημερινότητά μας. «Κάθε μέρα είναι μια ευκαιρία να οικοδομήσουμε μια κοινωνία πραγματικά συμπεριληπτική, όπου η διαφορετικότητα γίνεται αποδεκτή και σεβόμαστε ο ένας τον άλλον».
Τζουλιάνα Μπούσι: «Η Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας ας είναι μια αφορμή για να θυμόμαστε ότι η συμπερίληψη είναι καθημερινή δέσμευση, όχι απλώς μια γιορτή».
«Ας χτίσουμε μαζί έναν κόσμο όπου όλοι/ες έχουν θέση και φωνή, κάθε μέρα. Χωρίς τόσα στερεότυπα και προκαταλήψεις, χωρίς τόσα εμπόδια και δυσκολίες. Μπορείς κι εσύ να γίνεις μέρος αυτής αλλαγής, αρκεί να το θέλεις πραγματικά!»
Maria Rolls
Αν την ακολουθείς στα social media, ξέρεις ήδη πως η Maria Rolls (Μαρία Χατζηιωάννου) είναι ένα κορίτσι- ασθενής με σκλήρυνση κατά πλάκας, που κινείται με αμαξίδιο. Παράλληλα, είναι ένα πλάσμα με συγκλονιστικό χιούμορ που έχει πάρει απόφαση πως ο αυτοσασκασμός είναι το δικό της safe place. Μέσα από τα video που δημιουργεί, σπάει το στίγμα, ενώ παράλληλα επιβεβαιώνει πως η ζωή για μία τετραπληγική στην Αθηνα είναι ζόρικη.
«Αντί να μιλήσουμε για την αναπηρία, λες και πρόκειται για κάτι εξαιρετικά σπάνιο -παρόλο που 1,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο ζουν με κάποια μορφή αναπηρίας- ας μιλήσουμε για τον αποκλεισμό των ΑμεΑ από οικογένεια, φίλους, γνωστούς, την κοινωνία και το κράτος». Η Μαρία λέει το αυτονόητο (είναι;): οι ανάγκες των ατόμων με αναπηρία δεν διαφέρουν από των υπολοίπων, μιας και όλοι μας έχουμε ανάγκη από αποδοχή, αυτονομία, ανεξαρτησία, σεβασμό, αγάπη, έρωτα, γέλιο, ανεξάρτητα με το πώς κινούμαστε, αν βλέπουμε ή όχι, αν έχουμε λειτουργικά άκρα, αν ακούμε ή ζούμε στη σιωπή.
Maria Rolls: «Όταν μέχρι σήμερα υπάρχουν ΑμεΑ που καταλήγουν σε αποθήκες ψυχών με ακατάλληλο και ελλιπές προσωπικό αντί να υπάρχει εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο να στηρίζει έμπρακτα και καθημερινά τα ίδια και τους φροντιστές τους, τότε έχουμε ήδη αποτύχει».
«Η συμπερίληψή μας δεν επιτυγχάνεται με παγκόσμιες ημέρες, views και likes, αλλά -επιτέλους- με κατάλληλες υποδομές ΠΑΝΤΟΥ, προσβασιμότητα για όλους ανεξαιρέτως και με την άμεση και ανθρώπινη επαφή. Η αναπηρία δεν μας χωρίζει – η αδιαφορία το κάνει. Ζητάμε χώρο να υπάρχουμε και αυτό είναι δικαίωμα, όχι πολυτέλεια!»
Νάσια Στουραΐτη
Η ταλαντούχα φωτογράφος που φημίζεται για την ομορφιά και τα (αυτο)πορτρέτα της, γεννήθηκε με αναπηρία στα άνω άκρα. Για τη Νάσια, όμως, αυτό το δεδομένο δεν είναι αφορμή για δράμα αλλά ούτε για έμπνευση. Όπως λέει «είναι απλώς ο τρόπος που κατοικώ το σώμα μου και κινούμαι μέσα στον κόσμο. Σημαίνει ότι χρειάζεται να οργανώνω αλλιώς τον χώρο, τον χρόνο και την ενέργειά μου, χωρίς όμως αυτό να καταλαμβάνει όλη μου την ταυτότητα».
Νάσια Στουραΐτη: «Παρατηρώ πράγματα που οι περισσότεροι δεν χρειάστηκε ποτέ να προσέξουν: την αρχιτεκτονική, τα βλέμματα, τις σιωπηλές υποθέσεις των άλλων. Κι αυτό, όσο ενδιαφέρον κι αν είναι, μπορεί να γίνει συχνά κουραστικό».
«Η αναπηρία μ’ έχει μάθει να είμαι συγκεκριμένη με τις ανάγκες μου, πιο επιλεκτική με τους ανθρώπους, πιο διορατική και ξεκάθαρη στα όριά μου. Δεν με κάνει ηρωίδα. Απλώς φωτίζει πόσο συχνά ο κόσμος δεν χωράει τα σώματά μας – και πόσο επείγον είναι να τον αλλάξουμε».
