Σεξουαλικός εθισμός: Μύθοι κι αλήθειες για το τι είναι- και τι όχι
- 29 ΙΟΥΝ 2025
Ο όρος σεξουαλικός εθισμός έχει μπει δυναμικά στη δημόσια συζήτηση, ειδικά στην εποχή των dating apps και των γρήγορων ερωτικών συνευρέσεων. Αλλά τι σημαίνει πραγματικά; Πότε το έντονο σεξουαλικό ενδιαφέρον μετατρέπεται σε παθολογική κατάσταση; Και τελικά, είναι ο σεξουαλικός εθισμός μια αληθινή διαταραχή ή απλώς μια παρεξηγημένη έννοια; Οι ειδικοί δίνουν τις απαντήσεις.
Τι είναι – και τι δεν είναι – ο σεξουαλικός εθισμός
Παρά την αυξανόμενη αναγνώριση, ο σεξουαλικός εθισμός δεν περιλαμβάνεται στο DSM-5 (το βασικό εγχειρίδιο για ψυχικές διαταραχές). Ωστόσο, οι ειδικοί συμφωνούν πως μπορεί να πάρει παθολογικές διαστάσεις: μιλάμε για μια καταναγκαστική ανάγκη για σεξουαλική πράξη, παρόμοια με την ανάγκη που βιώνουν άτομα με εξάρτηση από ουσίες. Οι ειδικοί τονίζουν: δεν πρόκειται απλώς για υψηλή λίμπιντο. Πρόκειται για επαναλαμβανόμενες σκέψεις και πράξεις που το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει, παρά τις προσπάθειες να σταματήσει.
Υπερσεξουαλικότητα & καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά
Pexels
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά (Compulsive Sexual Behavior Disorder – CSBD) αναγνωρίζεται ως διαταραχή. Περιλαμβάνει:
- Παθολογικά σεξουαλικά φαντασιώσεις και επιθυμίες.
- Επανάληψη σεξουαλικών πράξεων για να μειωθεί το άγχος ή η δυσφορία.
- Έλλειψη ελέγχου, ακόμη και όταν υπάρχουν συνέπειες.
Η απόλαυση του αυνανισμού ή του σεξ είναι φυσιολογική. Όταν όμως γίνεται εμμονή που επηρεάζει την καθημερινή ζωή, τότε μιλάμε για κάτι βαθύτερο.
Κοινές παρανοήσεις
- Όχι, οι σεξουαλικά εξαρτημένοι δεν είναι εγκληματίες.
- Η σύγχυση με παραβατικές συμπεριφορές δημιουργεί στίγμα. Οι περισσότεροι παλεύουν εσωτερικά και νιώθουν ντροπή, όχι αδιαφορία.
- Δεν αφορά μόνο άνδρες.
- Έρευνες δείχνουν πως και οι γυναίκες (περίπου 7% σύμφωνα με μελέτη του 2018) βιώνουν καταναγκαστικές σεξουαλικές τάσεις.
- Δεν σημαίνει πάντα απιστία.
- Μερικά άτομα μπορεί να είναι σε μονογαμική σχέση αλλά να έχουν άλλες καταναγκαστικές συμπεριφορές (π.χ. πορνογραφία, online sexting).
Συμπτώματα σεξουαλικού εθισμού
- Εμμονική σκέψη γύρω από το σεξ
- Υπερβολικός αυνανισμός, με σωματική φθορά
- Κατάθλιψη, άγχος, ενοχές και ντροπή μετά τη σεξουαλική πράξη
- Επικίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές ή σχέσεις με αγνώστους
- Ψέματα προς τους οικείους για να καλυφθούν οι συμπεριφορές
- Ανικανότητα να σταματήσει η συμπεριφορά, παρά τη θέληση
Επιπτώσεις
Ο σεξουαλικός εθισμός μπορεί να επηρεάσει σοβαρά:
- Σχέσεις: Οδηγεί σε διαζύγια ή διάλυση σχέσεων λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης
- Εργασία: Το άτομο γίνεται αφηρημένο ή αδιάφορο, με πιθανές απολύσεις
- Οικονομικά: Εμπλοκή σε ακριβές υπηρεσίες (π.χ. πορνεία)
- Νομικά προβλήματα: Αν η συμπεριφορά είναι παράνομη
- Σωματική υγεία: Αυξημένος κίνδυνος ΣΜΝ και σωματικής εξάντλησης
Τι κρύβεται από πίσω: Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
Συχνές ψυχολογικές αιτίες:
- Τραύμα από το παρελθόν ή κακοποίηση
- Κατάθλιψη, άγχος, μοναξιά
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση και αναζήτηση συναισθηματικού «κενού»
- Πολλές φορές, το άτομο μεταφέρει την εξάρτηση από άλλη ουσία (π.χ. αλκοόλ) στο σεξ, αναζητώντας το ίδιο «ανέβασμα»
Διάγνωση & θεραπεία
Επειδή όπως αναφέραμε ο σεξουαλικός εθισμός δεν υπάρχει επίσημα στο DSM-5, η διάγνωση βασίζεται σε ψυχολογική αξιολόγηση. Μια σωστή προσέγγιση περιλαμβάνει:
- Ατομική ψυχοθεραπεία
- Ομαδική θεραπεία ή 12 βήματα, παρόμοια με εκείνα των ατόμων με εξάρτηση από ουσίες
- Θεραπεία ζευγαριών, όταν ο εθισμός επηρεάζει τη σχέση
- Φαρμακευτική αγωγή σε ορισμένες περιπτώσεις (αντικαταθλιπτικά ή σταθεροποιητές διάθεσης)
Η πλήρης αποκατάσταση περιλαμβάνει:
- Στήριξη από οικείους και ειδικούς
- Σωματική δραστηριότητα: άσκηση, περπάτημα, γιόγκα
- Τεχνικές ενσυνειδητότητας όπως ο διαλογισμός
- Ανοιχτή επικοινωνία: με σύντροφο, φίλους ή θεραπευτές
Ο σεξουαλικός εθισμός δεν είναι αστείο, ούτε υπερβολή. Είναι μια πραγματική ψυχολογική πρόκληση που μπορεί να επηρεάσει κάθε πτυχή της ζωής. Αν αναγνωρίζεις σημάδια ή νιώθεις ότι κάτι δεν πάει καλά, ζήτα βοήθεια.
