ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Ιράν: Απαγορεύτηκε η εργασία σε ηθοποιούς που εμφανίστηκαν χωρίς χιτζάμπ

H ηθοποιός Taraneh Alidoosti. ©2023 Joel Ryan, File/AP Images

To Ιράν εξέδωσε επισήμως μία λίστα από ηθοποιούς στις οποίες απαγορεύεται να δουλέψουν πλέον στην κινηματογραφική βιομηχανία, εξαιτίας της άρνησής τους να φορέσουν το υποχρεωτικό χιτζάμπ. Οι γυναίκες του Ιράν συνεχίζουν να βλέπουν τις ελευθερίες τους να περιορίζονται μέρα με τη μέρα. Τώρα τουλάχιστον 12 ηθοποιοί που τόλμησαν να εμφανιστούν δημόσια χωρίς χιτζάμπ, μένουν εκτός εργασίας.

Έναν χρόνο αφού στο Ιράν ξέσπασαν διαδηλώσεις γυναικών μετά τον θάνατο της Mahsa Amini που είχε συλληφθεί από την αστυνομία ηθικής στο Ιράν επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ της, οι γυναίκες συνεχίζουν να ζουν υπό τον φόβο και τους τρομακτικούς περιορισμούς του θεοκρατικού καθεστώτος στη χώρα.

Η κηδεία της Mahsa Amini το Σάββατο, 17 Σεπτεμβρίου 2022 στην κουρδική πόλη Saqez, είχε γίνει η σπίθα που ξεκίνησε διαδηλώσεις σε όλα τα μέρη της χώρας. Οι γυναίκες έκοβαν τα μαλλιά τους, έκαιγαν τα χιτζάμπ τους και χόρευαν διεκδικώντας την ελευθερία. Έναν χρόνο μετά, η ελευθερία παραμένει μακρινό όνειρο.

Ο Οργανισμός Κινηματογράφου του Ιράν, που είναι συνδεδεμένος με το υπουργείο Πολιτισμού και Ισλαμικής Καθοδήγησης της χώρας, ανακοίνωσε ότι οι ηθοποιοί που έχουν εμφανιστεί δημόσια χωρίς να καλύπτουν τα μαλλιά τους με μαντίλα, απαγορεύεται να εργάζονται στον κινηματογράφο. Σε συνέντευξή του με το κρατικό, ειδησεογραφικό δίκτυο IRNA, ο Διευθυντής Παρακολούθησης και Αξιολόγησης του Οργανισμού, σημείωσε ότι οι ηθοποιοί που «εμφανίστηκαν χωρίς χιτζάμπ» δεν μπορούν να συμμετέχουν σε νέες ταινίες λόγω των περιορισμών που τους έχουν επιβληθεί.

«Οι προηγούμενες δουλειές τους θα κυκλοφορήσουν σταδιακά για να αποφευχθεί οποιαδήποτε ζημία στους παραγωγούς ταινιών που έχουν επενδύσει έναν σημαντικό όγκο χρημάτων», είπε ο Habib Ilbeigi στις 23 Οκτωβρίου. «Ωστόσο, δεν τους επιτρέπεται να λάβουν μέρος σε νέα κινηματογραφικά projects από εδώ και στο εξής», εξήγησε.

Σε πρόσφατη επιστολή του προς του παραγωγούς, τους προειδοποίησε ότι η συνεργασία με ηθοποιούς που «εμφανίστηκαν (δημόσια) χωρίς χιτζάμπ» θα επιφέρει δυσκολίες στην εξασφάλιση αδειών για την προβολή των ταινιών τους.

«Στην περίπτωση κάθε συνεργασίας με αυτές τις ηθοποιούς, θα αντιμετωπίσουν προκλήσεις στην εξασφάλιση άδειας προβολής και θα καταστούν προσωπικά υπεύθυνη για τις πράξεις τους και τις συνέπειές τους», είπε.

Ο Ibeigi επίσης επιβεβαίωσε στο IRNA ότι ήδη συγκεκριμένοι ηθοποιοί και σκηνοθέτες είχε απαγορευτεί να δουλέψουν στον κινηματογράφο κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στο πλαίσιο του κινήματος Γυναίκα, ζωή, ελευθερία, λόγω των πολιτικών τους θέσεων. Αν και δεν διευκρίνισε τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν αποκλειστεί από την εργασία τους, επεσήμανε ότι το υπουργείο «προσπαθεί να επιλύσει τα προβλήματα και να τους επιτρέψει να εργαστούν ξανά».

Οι αρχές του Ιράν έχουν εντατικοποιήσει το «κυνήγι» εκείνων που αψηφούν τον αυστηρό κώδικα ένδυσης του κράτους, τους μήνες μετά τον θάνατο της Mahsa Amini όσο βρισκόταν υπό κράτηση που πυροδότησε τις διαδηλώσεις σε όλη την χώρα. Σύμφωνα με τους νόμους της Ισλαμικής Δημοκρατίας που διαδέχτηκε τους Αγιατολάχ στο Ιράν από το 1979, οι γυναίκες επιβάλλεται να κυκλοφορούν δημόσια με χιτζάμπ και φαρδιά ρούχα.

Διάσημες Ιρανές όπως οι Taraneh Alidoosti, Ketayoun Riahi, Panthea Bahram, και Baran Kowsari έχουν εμφανιστεί δημόσια χωρίς χιτζάμπ, όπως κάνουν ολοένα και περισσότερες γυναίκες στη χώρα τους. Πολλές από αυτές βέβαια έχουν συλληφθεί και έχουν αντιμετωπίσει τις συνέπειες του νόμου. Επιπλέον αρκετές μικρές επιχειρήσεις και εμπορικά κέντρα έχουν βάλει λουκέτο επειδή κατηγορήθηκαν ότι δεν έχουν καταφέρει να επιβάλλουν το χιτζάμπ στους πελάτες τους.

Η Taraneh Alidoosti, η Ketayoun Riahi και η Fatima Mohamed Arias είναι 3 από τις ηθοποιούς στις οποίες απαγορεύτηκε η εργασία, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εφημερίδας Hamshahri. Η πρώτη είχε συλληφθεί και παρέμεινε προσωρινά υπό κράτηση το 2022, καθώς είχε αναρτήσει στα social media μία εικόνα χωρίς χιτζάμπ και ένα μήνυμα στα κουρδικά που υποστήριζε το κίνημα Γυναίκα, ζωή, ελευθερία.

Οι γυναίκες στο Ιράν είναι θυμωμένες. Κι έχουν κάθε λόγο να είναι θυμωμένες. Οι γυναίκες στο Ιράν, όπως και σε όλο τον κόσμο συνειδητοποιούν ότι ζουν σε έναν κόσμο πολλών ταχυτήτων. Σε έναν κόσμο με μέρη όπου οι γυναίκες γίνονται πρωθυπουργοί, αστροναύτες, καταφέρνουν ό,τι βάλουν στον νου τους και ταυτόχρονα δίπλα τους, μπορεί οι αδερφές τους να πέφτουν νεκρές, γιατί κάποιος άντρας εξακολουθεί να τις θεωρεί κτήμα τους. Οι Ιρανές συνεχίζουν να αντιστέκονται. Ακόμα κι αν χρειάζεται να μείνουν χωρίς δουλειά.