Άδεια περιόδου: Το ισπανικό πείραμα έχει μερικά επώδυνα μαθήματα
- 4 ΝΟΕ 2025
Η Ισπανία έκανε το 2023 ένα μεγάλο βήμα για τα δικαιώματα των γυναικών στον χώρο εργασίας, εισάγοντας την πρώτη στην Ευρώπη άδεια περιόδου μετ’ αποδοχών. Όμως, 2 χρόνια μετά, φαίνεται ότι η πρακτική εφαρμογή της δεν είναι τόσο απλή όσο η θεωρία.
Η απόσταση μεταξύ νομοθεσίας και πραγματικότητας είναι τεράστια και τα ερωτήματα για το κατά πόσο πολιτικές, όπως η άδεια περιόδου, βοηθούν ή δυσκολεύουν τις γυναίκες παραμένουν επίκαιρα, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου μια αντίστοιχη άδεια δεν έχει θεσμοθετηθεί.
Άδεια περιόδου αλά ισπανικά. Το καινοτόμο βήμα που δεν αξιοποιείται
Στις 1 Ιουνίου 2023, η υπουργός Ισότητας της Ισπανίας, Irene Montero, ανακοίνωσε με ενθουσιασμό μέσω Twitter ότι οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν «αδυναμία λόγω έντονης περιόδου» δικαιούνται έως 5 ημέρες άδειας μετ’ αποδοχών. Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου, παρουσιάζοντας την Ισπανία ως πρωτοπόρο στην υπεράσπιση των γυναικείων δικαιωμάτων και στην καταπολέμηση των διακρίσεων στον χώρο εργασίας.
Ωστόσο, τα στατιστικά δείχνουν μια άλλη εικόνα: λιγότερες από 4.000 άδειες περιόδου χορηγήθηκαν σε σχεδόν 2,5 χρόνια δηλαδή περίπου 5 αιτήσεις την ημέρα, σε μια χώρα με 10 εκατομμύρια γυναίκες εργαζόμενες. Αυτό παρά το γεγονός ότι πάνω από το 70% των γυναικών αναφέρουν έντονο πόνο κατά την περίοδο τους κάθε μήνα.
Το στίγμα της περιόδου στον εργασιακό χώρο
Το μεγαλύτερο εμπόδιο φαίνεται να είναι το κοινωνικό στίγμα γύρω από την περίοδο και τον πόνο που αυτή προκαλεί. Η δικηγόρος Carolina Vidal, από την ισπανική οργάνωση Comisiones Obreras, τονίζει ότι πολλές γυναίκες φοβούνται επαγγελματικές συνέπειες ή ακόμη και απόλυση αν ζητήσουν άδεια περιόδου.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, πάνω από το 50% των γυναικών ηλικίας 15-49 ανησυχούν για τις επαγγελματικές συνέπειες της άδειας περιόδου, με τις γυναίκες 25-29 ετών να είναι οι πιο προβληματισμένες.
Δυσμηνόρροια και ενδομητρίωση: Η σιωπηλή μάχη των γυναικών
Η πιο κοινή μορφή πόνου είναι η δυσμηνόρροια, οι γνωστές «κράμπες», που μπορεί να επηρεάζουν την καθημερινότητα μιας γυναίκας. Για ορισμένες, ο πόνος είναι τόσο έντονος ώστε να χρειάζονται ειδική φροντίδα ή άδεια. Η κατάσταση επιδεινώνεται από παθήσεις όπως η ενδομητρίωση, που προκαλεί έντονο πόνο και σοβαρή δυσφορία.
Σύμφωνα με το The European Correspondent, η Carmen, δημόσιος υπάλληλος 63 ετών, ανακάλυψε την ενδομητρίωση στα 37 της και πέρασε χρόνια αντιμετωπίζοντας έντονο πόνο, εμετούς και ακόμα και προσωρινή αδυναμία των άκρων. Όταν ζήτησε από τον γιατρό της μια ιατρική βεβαίωση για να μην χρειάζεται να δικαιολογεί συνεχώς τις απουσίες της, η απάντηση ήταν αρνητική. Το μήνυμα ήταν σαφές: να αποδεικνύεις ότι μπορείς να αντέξεις τον πόνο.
Προσαρμογή και παραδοσιακές άδειες ασθενείας
Πολλές γυναίκες επιλέγουν να δηλώνουν τον πόνο από την περίοδο ως κανονική ασθένεια, καθώς η έγκριση μιας τυπικής άδειας ασθενείας είναι πιο εύκολη και κοινωνικά αποδεκτή. Αυτό όμως σημαίνει ότι χάνουν τα οικονομικά οφέλη της άδειας περιόδου, η οποία πληρώνεται από την πρώτη ημέρα.
Σκέψεις για την Ελλάδα
Στην Ελλάδα, μια ανάλογη άδεια δεν έχει θεσμοθετηθεί και το θέμα προκαλεί συζητήσεις για το αν μια τέτοια πολιτική θα ενίσχυε ή θα περιόριζε τα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών. Από τη μια, θα μπορούσε να αναγνωρίσει επίσημα τις ανάγκες μας και να μειώσει το στίγμα. Από την άλλη, η κοινωνική πίεση και ο φόβος για επαγγελματικές συνέπειες μπορεί να την κάνουν δύσκολη στην εφαρμογή, όπως βλέπουμε να συμβαίνει στην Ισπανία.
Το ισπανικό πείραμα, δείχνει ότι η θεσμοθέτηση των δικαιωμάτων δεν αρκεί από μόνη της: χρειάζεται κουλτούρα αποδοχής και υποστήριξης στο χώρο εργασίας.
Η συζήτηση για την άδεια περιόδου παραμένει επίκαιρη και η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες που καλούνται να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε ένα βήμα που μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητα των γυναικών.
Το πραγματικό ζήτημα; Η υγεία μας και η άνεση στην εργασία δεν πρέπει να θυσιάζονται. Η περίοδος δεν είναι ντροπή, είναι η πραγματικότητα εκατομμυρίων γυναικών που βρισκονται στην αγορά εργασίας. Μια πραγματικότητα που η εργασία μας πρέπει να την αναγνωρίζει χωρίς περιορισμούς ή διλήμματα.
