Τι είναι το αποφευκτικό στιλ προσκόλλησης και 4 σημάδια για να το αναγνωρίσεις
- 3 ΣΕΠ 2025
Οι συζητήσεις γύρω από τις σχέσεις είναι μεγάλες και το περιεχόμενο αυτών ανεξάντλητο. Πολλές φορές, για να καταλάβουμε κάποιον/α τείνουμε ακόμα και να μελετήσουμε τη γλώσσα της αγάπης, τα ζώδια ή τον τύπο της προσωπικότητάς του. Όμως, για να καταλάβουμε πραγματικά πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι στις σχέσεις τους, αξίζει να εξετάσεις το στιλ προσκόλλησής τους.
Η θεωρία της προσκόλλησης είναι μια επιστημονικά τεκμηριωμένη ιδέα που δείχνει πώς οι σχέσεις που έχουμε με τους γονείς ή τους φροντιστές μας όταν είμαστε μικροί επηρεάζουν τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τους άλλους όταν μεγαλώνουμε. Σύμφωνα με ψυχοθεραπεύτρια, ειδικό σε θέματα προσκόλλησης, η ανατροφή μας διαμορφώνει το πώς δίνουμε και λαμβάνουμε αγάπη, πώς χειριζόμαστε τις διαφωνίες και πώς κρατάμε κοντά μας φίλους και συντρόφους.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι προσκόλλησης, αλλά ένας από αυτούς που συχνά παρεξηγείται είναι ο αποφευκτικός τύπος- γνωστός και ως avoidant. Ο άνθρωπος που λειτουργεί με αυτό το στιλ προσκόλλησης μπορεί να φαίνεται ανεξάρτητος και ψύχραιμος, όμως συχνά δυσκολεύεται να εμπιστευθεί τους άλλους και να ανοίξει την καρδιά του. Αυτό μπορεί να εμποδίζει στο να δημιουργηθούν βαθιές και ικανοποιητικές σχέσεις με τους ανθρώπους που αγαπούν.
Η καλή είδηση, όμως, είναι ότι το αποφευκτικό στυλ προσκόλλησης δεν είναι πάντα καταστροφικό για τις σχέσεις. Στην πραγματικότητα, η αναγνώριση των αποφευκτικών τάσεων – avoidant attachment, είναι το πρώτο βήμα για να λύσεις (και να αποτρέψεις) τις συγκρούσεις στις σχέσεις σου. Γιατί μόλις καταλάβεις τι σε τρομάζει, γιατί νιώθεις ότι πνίγεσαι ή φοβάσαι να πλησιάσεις, μπορείς να αρχίσεις να θεραπεύεις τον εαυτό σου και να αλλάξεις την πορεία των μοτίβων σου.
Πριν αναφερθούμε στα σημάδια του αποφευκτικού στυλ προσκόλλησης, θα αναφερθούμε στα 4 είδη στυλ προσκόλλησης που υπάρχουν συνολικά.
Τα 4 στιλ προσκόλλησης
Ασφαλής προσκόλληση- Secure attachment: Ως παιδί, οι συναισθηματικές σου ανάγκες για αγάπη, προσοχή και επιβεβαίωση ικανοποιήθηκαν, γεγονός που εξηγεί γιατί γενικά εμπιστεύεσαι τους άλλους (και αισθάνεσαι ασφαλής να είσαι ευάλωτη/ος μαζί τους).
Ανησυχητική προσκόλληση- Anxious attachment: Επειδή οι φροντιστές σου παρείχαν ασυνεπή φροντίδα, δηλαδή μερικές φορές ήταν υπεύθυνοι, άλλες φορές συναισθηματικά απόντες, βρίσκεσαι συχνά σε αγωνία και αβεβαιότητα για τη θέση σου στις φιλίες ή τις σχέσεις σου και αναρωτιέσαι αν η ασφάλεια που επιθυμείς είναι εξασφαλισμένη.
Δυσλειτουργική προσκόλληση- Disorganized attachment: Αν οι φροντιστές σου ήταν απρόβλεπτοι ή ακόμη και κακοποιητικοί, γίνονταν πηγή φόβου αντί άνεσης. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να είσαι συνεχώς σε εγρήγορση σχετικά με το ποιον να εμπιστευτείς κι ενώ επιθυμείς τη σύνδεση ταυτόχρονα τη φοβάσαι.
Αποφευκτική προσκόλληση- Avoidant attachment: Αυτό το στιλ αναπτύσσεται συχνά όταν ένας φροντιστής ήταν συναισθηματικά απόμακρος ή γενικά σε αποθάρρυνε από το να δείχνεις τη θλίψη, την απογοήτευση ή την οργή σου. Λόγω αυτής της ανατροφής, μπορεί να έχεις εσωτερικεύσει την ιδέα ότι πρέπει να είσαι σιωπηλή/ός και εντελώς αυτοδύναμη/ος, παρόλο που μέσα σου αγωνίζεσαι να αφήσεις τους ανθρώπους να μπλέκονται στη ζωή σου και να συνδεθείς πλήρως.
4 σημάδια για να καταλάβεις το αποφευκτικό στιλ προσκόλλησης
Δεν ανοίγονται ούτε στα άτομα που εμπιστεύονται
Οι άνθρωποι με αποφευκτικό στυλ προσκόλλησης τείνουν να δυσκολεύονται να ανοιχτούν, ακόμα και σε άτομα που εμπιστεύονται. Σύμφωνα με θεραπεύτρια σχέσεων, συχνά κλείνονται, αποφεύγουν τις συζητήσεις για προσωπικά θέματα, και χρησιμοποιούν χιούμορ για να αποκλείσουν σοβαρές συζητήσεις. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να φαίνεται σαν απόρριψη στους συντρόφους τους.
Όταν βιώνουν την ανθρώπινη ευαλωτότητα, οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι απλώς αδιάφοροι, αλλά προσπαθούν να προστατευτούν. Εάν η υποστήριξη από τους άλλους έχει στο παρελθόν φανεί ανασφαλής, τότε η απόσταση γίνεται πιο εύκολη επιλογή από το ρίσκο της ευαλωτότητας και του πόνου.
Δείχνουν υπερβολική αυτονομία και ανεξαρτησία
Προσπαθούν να διατηρήσουν την αυτονομία τους και να αποφύγουν την εμπλοκή με τους συντρόφους τους. Αυτή η εξωτερική σκληρότητα μπορεί να παρερμηνευτεί ως ψυχρότητα ή αδιαφορία, γι’ αυτό είναι σημαντική η σαφής επικοινωνία. Αν και φαίνονται αυτοδύναμοι, εσωτερικά φοβούνται να χάσουν τον εαυτό τους.
Αποφεύγουν τις συγκρούσεις
Αποφεύγουν τις συγκρούσεις, καθώς αυτές τους φαίνονται απειλητικές. Γι’ αυτούς, η διαχείριση επιφυλάξεων απαιτεί να εκφράσουν τις ανάγκες και τις ανησυχίες τους, γεγονός που οδηγεί σε ευαλωτότητα. Αντί να επιλύσουν τα προβλήματα, συχνά αλλάζουν θέμα ή απομακρύνονται με την παραμικρή ένδειξη έντασης.
Είναι ευαίσθητοι στην κριτική
Όταν δεν εμπιστεύονται την αξία τους, η κριτική μπορεί να τους επηρεάσει αρνητικά, ειδικά αν στην παιδική τους ηλικία είχαν εμπειρίες με αποφυγή συναισθηματικής σύνδεσης ή είχαν μάθει ότι η αγάπη τους δίνεται υπό προϋποθέσεις.
