Στα καλά νέα ο θάνατος ίσως είναι απλά μια ψευδαίσθηση σύμφωνα με την επιστήμη
- 23 ΙΟΥΝ 2025
Ο θάνατος θεωρείται εδώ και αιώνες ως το αμετάκλητο τέλος της ύπαρξής μας. Όμως μια νέα επιστημονική θεωρία ρίχνει φως σε ένα πιο απρόσμενο και συναρπαστικό ενδεχόμενο: Μήπως ο θάνατος δεν είναι το τέλος, αλλά μια αλλαγή κατάστασης της συνείδησης;
Αυτό είναι το κεντρικό επιχείρημα της θεωρίας του βιοκεντρισμού (biocentrism), που προτείνει ότι η ζωή, ο θάνατος και η συνείδηση δεν είναι τυχαία αποτελέσματα ενός αδιάφορου σύμπαντος, αλλά η ίδια η βάση της ύπαρξης.
Η θεωρία του βιοκεντρισμού: Συνείδηση πριν από την ύλη
Ο βιοκεντρισμός, όπως προτάθηκε από τον καθηγητή Robert Lanza, βασίζεται σε σύγχρονες ανακαλύψεις της κβαντικής φυσικής και υποστηρίζει ότι ο παρατηρητής δεν είναι εξωτερικός του κόσμου, αλλά καθορίζει την πραγματικότητά του.
Σύμφωνα με τη θεωρία, αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως «θάνατο» είναι απλώς μια μετατόπιση της συνείδησης σε ένα διαφορετικό σημείο του πολυσύμπαντος (multiverse), δηλαδή ενός συνόλου άπειρων παραλλαγών της πραγματικότητας, όπου όλες οι εκδοχές της ύπαρξης συνυπάρχουν.
Κβαντική φυσική και συνείδηση
Αν έχεις δει την ταινία Inception το καταλαβαίνεις πιο εύκολα. Η θεμελιώδης έννοια της κβαντικής φυσικής είναι πως η πραγματικότητα δεν είναι στατική, αλλά επηρεάζεται από τον παρατηρητή:
- Το φαινόμενο του παρατηρητή (observer effect)
Όταν ένα σωματίδιο παρατηρείται, η συμπεριφορά του αλλάζει. Αυτό αποδεικνύεται από το κλασικό πείραμα της διπλής σχισμής (double-slit experiment), όπου τα σωματίδια φαίνεται να «γνωρίζουν» πότε τα παρατηρούμε.
- Κβαντική εμπλοκή (entanglement)
2 σωματίδια μπορούν να είναι συνδεδεμένα με τρόπο που η αλλαγή στο ένα επηρεάζει άμεσα το άλλο ακόμα κι αν βρίσκονται σε αποστάσεις ετών φωτός.
- Αναδρομικη αιτιότητα (retrocausality)
Ορισμένα πειράματα υποδεικνύουν πως οι επιλογές που κάνουμε σήμερα μπορούν να επηρεάσουν γεγονότα στο παρελθόν. Αυτή η αρχή παρατηρείται σε πειράματα με φωτόνια, που φαίνεται να «προβλέπουν» μελλοντικές συνθήκες.
Ο θάνατος ως μετάβαση και όχι τέλος
Αν η συνείδηση δεν είναι απλώς ένα υποπροϊόν του εγκεφάλου, αλλά ένα θεμελιώδες στοιχείο της πραγματικότητας, τότε η παύση της βιολογικής λειτουργίας του σώματος (ο θάνατος ντε) δεν σημαίνει το τέλος της ύπαρξης.
Ορισμένοι επιστήμονες, όπως ο φυσικός Max Tegmark και ο κοσμολόγος Andrei Linde, έχουν αναφερθεί σε μοντέλα πολλαπλών συμπάντων, όπου κάθε πιθανό αποτέλεσμα ενός γεγονότος υπάρχει σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Η συνείδηση, επομένως, μπορεί να «μεταβαίνει» σε ένα διαφορετικό επίπεδο ύπαρξης.
Γιατί αυτή η ιδέα δεν είναι επιστημονική φαντασία
Η ιδέα ότι ο θάνατος είναι μια ψευδαίσθηση, δεν προέρχεται από μυστικιστικές θεωρίες, αλλά από επιστημονικά τεκμηριωμένες προσεγγίσεις της πραγματικότητας.
Μια ανασκόπηση του 2020 στο περιοδικό Frontiers in Psychology, ανέδειξε την ανάγκη μελέτης της συνείδησης πέρα από τη βιολογία, ανοίγοντας το δρόμο για τη μελλοντική κατανόηση της «μεταθανάτιας εμπειρίας» όχι ως θρησκευτική έννοια, αλλά ως επιστημονική υπόθεση.
Μια νέα οπτική για τη ζωή και τον θάνατο
Θα σε αφήσω με αυτό: Αν ο θάνατος δεν είναι το απόλυτο τέλος, αλλά απλώς μια μετακίνηση της συνείδησης σε ένα άλλο επίπεδο ύπαρξης, τότε όσα θεωρούμε «πραγματικά» ίσως είναι προϊόν της δικής μας αντίληψης.
Η επιστήμη της κβαντομηχανικής, σε συνδυασμό με θεωρίες όπως ο βιοκεντρισμός, φέρνει στο φως μια νέα αντίληψη για το τι σημαίνει να ζούμε και να πεθαίνουμε.
Και ίσως, το μεγαλύτερο ερώτημα της ζωής «τι υπάρχει μετά τον θάνατο», δεν είναι τόσο μεταφυσικό, όσο νομίζαμε.