Μικροπλαστικά και εγκυμοσύνη: Ο κίνδυνος που σχεδόν κανείς δεν ξέρει
- 8 ΣΕΠ 2025
Τα μικροπλαστικά και οι χημικές ουσίες που περιέχονται σε πολλά πλαστικά προϊόντα είναι παντού γύρω μας: σε τρόφιμα, μπουκάλια, συσκευασίες, ρούχα και ακόμη και στον αέρα που αναπνέουμε. Αν και η συντριπτική πλειονότητα του κόσμου αγνοεί τον κίνδυνο, η επιστημονική έρευνα δείχνει ότι οι ουσίες αυτές, γνωστές ως φθαλικές ενώσεις (phthalates), μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Μικροπλαστικά και εγκυμοσύνη: Τι είναι οι φθαλικές ενώσεις και γιατί είναι επικίνδυνες
Οι φθαλικές ενώσεις χρησιμοποιούνται για να κάνουν τα πλαστικά πιο εύκαμπτα. Βρίσκονται σε προϊόντα καθημερινής χρήσης, όπως πλαστικά μπουκάλια, παιχνίδια, ιατρικές συσκευές, αλλά και σε καλλυντικά και αρώματα. Οι επιστήμονες τις χαρακτηρίζουν «ενδοκρινικούς διαταράκτες», καθώς επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργία των ορμονών, και οι έγκυες γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες.
Κατά την εγκυμοσύνη, οι ορμόνες καθοδηγούν την ανάπτυξη του εμβρύου. Οι φθαλικές ενώσεις μπορούν να περάσουν από τον πλακούντα στο μωρό και να επηρεάσουν κρίσιμα στάδια ανάπτυξης, ιδιαίτερα κατά το πρώτο τρίμηνο, πριν οι περισσότερες γυναίκες συνειδητοποιήσουν ότι είναι έγκυες.
Ο κίνδυνος για το αναπαραγωγικό σύστημα και τη γονιμότητα
Έρευνες δείχνουν ότι η έκθεση σε φθαλικές ενώσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνδέεται με:
- Πρόωρο τοκετό.
- Μειωμένη γονιμότητα σε αγόρια αργότερα στη ζωή.
- Διαταραχές στην ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων των αρρένων εμβρύων.
- Κακή ποιότητα σπέρματος και αυξημένο κίνδυνο υπογονιμότητας.
Σύμφωνα με σχετικό άρθρο της Washington Post, μελέτη της Shanna Swan και άλλων ερευνητών έδειξε ότι τα αγόρια που εκτέθηκαν σε υψηλά επίπεδα φθαλικών ενώσεων είχαν μικρότερη απόσταση ανάμεσα στον πρωκτό και τα γεννητικά όργανα, μικρότερο πέος και κρυψορχία, χαρακτηριστικά που συνδέονται με υπογονιμότητα.
Επίδραση στον εγκέφαλο και συμπεριφορά
Οι φθαλικές ενώσεις δεν επηρεάζουν μόνο την αναπαραγωγή. Έρευνες δείχνουν σύνδεση μεταξύ έκθεσης κατά την εγκυμοσύνη και αυξημένου κινδύνου ADHD, μειωμένου IQ και διαταραχών συμπεριφοράς στα παιδιά.
Πρακτικά μέτρα για προστασία
Είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς εντελώς τις φθαλικές ενώσεις στα μικροπλαστικά, αλλά υπάρχουν τρόποι μείωσης της έκθεσης:
- Αποφυγή πλαστικών μπουκαλιών και συσκευασιών, ειδικά όταν θερμαίνονται.
- Κατανάλωση λιγότερων επεξεργασμένων τροφίμων.
- Χρήση γυάλινων ή ανοξείδωτων δοχείων για τρόφιμα.
- Έλεγχος καλλυντικών και αρωμάτων για φθαλικές ενώσεις.
- Για έγκυες γυναίκες με ιστορικό πρόωρου τοκετού ή άλλων επιπλοκών, η ενημέρωση για τους κινδύνους των φθαλικών ενώσεων είναι κρίσιμη.
Οι φθαλικές ενώσεις στα πλαστικά αποτελούν έναν συχνά αόρατο αλλά σημαντικό κίνδυνο για την εγκυμοσύνη και την ανάπτυξη του παιδιού. Παρά το γεγονός ότι η βιομηχανία και οι αρμόδιες αρχές συχνά θεωρούν τις ουσίες αυτές ασφαλείς, οι επιστημονικές ενδείξεις συσσωρεύονται.
Η πρόληψη και η μείωση της έκθεσης, ειδικά κατά το πρώτο τρίμηνο, είναι το πιο σημαντικό μέτρο που μπορεί να πάρει μια έγκυος γυναίκα για να προστατεύσει την υγεία του παιδιού της.
