Κι όμως μπορεί να πεθάνεις από ραγισμένη καρδιά

Τι ακριβώς είναι το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς;

Ο ιατρικός όρος του συνδρόμου ραγισμένης καρδιάς, είναι καρδιομυοπάθεια Takotsubo (TC) και περιγράφει μια ξαφνική, προσωρινή αποδυνάμωση της καρδιάς, συνήθως έπειτα από έντονο συναισθηματικό ή σωματικό στρες. Πρόκειται για μια κατάσταση που μιμείται τα συμπτώματα του εμφράγματος -πίεση, πόνος στο στήθος, ταχυκαρδία- χωρίς όμως να οφείλεται σε απόφραξη αρτηριών.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αριζόνα ανέλυσαν στοιχεία από σχεδόν 200.000 ασθενείς στις ΗΠΑ, μεταξύ 2016 και 2020. Βρήκαν πως ενώ η πάθηση είναι συχνότερη στις γυναίκες, οι άντρες πεθαίνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό.

Οι αριθμοί μιλούν: 11,2% των αντρών έναντι 5,5% των γυναικών

Παρόλο που η πλειονότητα των περιπτώσεων εμφανίζεται σε γυναίκες, το ποσοστό θνησιμότητας στους άντρες είναι σχεδόν διπλάσιο. Οι επιστήμονες υποθέτουν πως αυτό ίσως οφείλεται στη φύση του στρες που πυροδοτεί την πάθηση: οι άντρες φαίνεται να πλήττονται περισσότερο από σωματικό στρες, ενώ οι γυναίκες από συναισθηματικό.

Επιπλέον, ορμονικές διαφορές μεταξύ των φύλων και ο τρόπος επεξεργασίας του στρες ενδέχεται να επηρεάζουν την έκβαση της ασθένειας. Οι άντρες τείνουν να εξωτερικεύουν το στρες (με περισσότερη επιθετικότητα ή ένταση), κάτι που επιβαρύνει την καρδιά τους.

Αντίθετα, οι γυναίκες τείνουν να εσωτερικεύουν το στρες, οδηγούμενες πιο συχνά σε καταστάσεις όπως η κατάθλιψη.

Το φύλο δεν είναι μόνο βιολογία

Δεν είναι μόνο οι ορμόνες ή το στρες που επηρεάζουν την καρδιά των αντρών. Είναι και ο τρόπος που η κοινωνία τούς μαθαίνει να «είναι άντρες». Η πατριαρχική κοινωνία προάγει συχνά τη συναισθηματική αποστασιοποίηση, τη σιωπή και τη σκληρότητα ως αντρικές αρετές.

Από μικρή ηλικία, τα αγόρια διδάσκονται ότι το να κλαις είναι «αδυναμία», ότι η ευαλωτότητα «δεν είναι αντρίκεια» και ότι τα συναισθήματα πρέπει να καταπιέζονται και όχι να εκφράζονται.

Τι δείχνει η έρευνα;

• Έρευνα του American Journal of Men’s Health (2018) δείχνει ότι οι άντρες που ακολουθούν παραδοσιακά στερεότυπα ανδρικότητας έχουν αυξημένα επίπεδα στρες και είναι λιγότερο πιθανό να αναζητήσουν βοήθεια για ψυχική υγεία.
• Μελέτη από το Journal of Health Psychology (2020) συνέδεσε την τοξική αρρενωπότητα  με υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, και κακή καρδιαγγειακή λειτουργία.
• Ερευνητές στο Harvard School of Public Health διαπίστωσαν ότι η καταπίεση συναισθημάτων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού.
• Η έλλειψη συναισθηματικής εκπαίδευσης στους άντρες και η πίεση να «αντέχουν τα πάντα» μπορεί να οδηγεί σε χρόνιο, αθόρυβο στρες, το οποίο δεν εκφράζεται ποτέ.

Πιθανές επιπλοκές που προκαλεί το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς

Οι επιπλοκές του συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Καρδιακή ανεπάρκεια (35,9%).
• Κολπική μαρμαρυγή (20,7%).
• Καρδιογενές σοκ (6,6%).
• Εγκεφαλικό επεισόδιο (5,3%).
• Καρδιακή ανακοπή (3,4%).

Οι ειδικοί εξηγούν πως κάποιες από τις επιπλοκές, όπως το εγκεφαλικό, ενδεχομένως να προλαμβάνονται με την έγκαιρη χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων.

Πώς μπορούμε να προστατευτούμε

Δεν υπάρχει ακόμη απόλυτα ασφαλής τρόπος πρόληψης ή θεραπείας της καρδιομυοπάθειας Takotsubo. Όμως η διαχείριση του στρες φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο.

Σύμφωνα με ειδικούς βοηθούν:

• Η άσκηση
• Η ισορροπημένη διατροφή
• Ο επαρκής ύπνος
• Ο διαλογισμός ή τεχνικές mindfulness
• Η ψυχοθεραπεία

Είναι απλές αλλά ουσιαστικές πρακτικές που μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα στρες και να ενισχύσουν την καρδιαγγειακή υγεία.

Η καρδιά δεν είναι άτρωτη

Το λεγόμενο σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς δεν είναι μόνο μια ποιητική μεταφορά. Είναι μια υπαρκτή, σοβαρή ιατρική πάθηση που πλήττει άντρες και γυναίκες, με διαφορετικό τρόπο.

Αν λοιπόν έχεις κάποιον άντρα στη ζωή σου –σύντροφο, πατέρα, φίλο– πρόσεξέ τον λίγο παραπάνω. Η ραγισμένη καρδιά δεν είναι πάντα μεταφορά. Μερικές φορές, μπορεί να γίνει πραγματικότητα.