Η ερώτηση που «σβήνει» τους καβγάδες στα τραπέζια των γιορτών
- 19 ΔΕΚ 2025
Χριστούγεννα στην Ελλάδα σημαίνει οικογενειακά τραπέζια, κουραμπιέδες, μελομακάρονα και πολιτική ένταση στο κόκκινο. Από το viral σίριαλ της εξεταστικής για το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ με «Φραπέ» και το «δικαίωμα της σιωπής», μέχρι τον ξυλοδαρμό δημοσιογράφου από άφαντο (μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές) Ευρωβουλευτή, αρκεί μια λέξη για να μετατραπεί το γιορτινό κλίμα σε κανονικό debate. Κι όμως, νέα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχει ένας απλός τρόπος να πέσουν οι τόνοι χωρίς φωνές, χωρίς «μπλοκάρισμα» συγγενών και χωρίς να φύγεις θυμωμένος πριν το γλυκό.
Το λάθος που τροφοδοτεί πολιτικούς καβγάδες (στο τραπέζι των γιορτών)
Οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι «η πλευρά μας» σκέφτεται σχεδόν με τον ίδιο τρόπο σε όλα. Ότι όσοι ανήκουν στο ίδιο πολιτικό στρατόπεδο έχουν ενιαίες, ακλόνητες απόψεις. Αυτή η πεποίθηση είναι λάθος και, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από πανεπιστήμια των ΗΠΑ, είναι ένας από τους βασικούς λόγους που οι πολιτικές συζητήσεις εκτροχιάζονται.
Η πολιτική, πια, δεν είναι απλώς ιδεολογία. Είναι ταυτότητα. Θέλουμε να ανήκουμε κάπου, οπότε υπερασπιζόμαστε την «ομάδα» μας και δαιμονοποιούμε την άλλη. Αποτέλεσμα; Μιλάμε λιγότερο, ακούμε ακόμα λιγότερο και είμαστε πάντα έτοιμοι για σύγκρουση.
Η περιέργεια ως αντίδοτο σε καβγάδες
Οι ερευνητές διαπίστωσαν κάτι εντυπωσιακό: Άνθρωποι με μεγαλύτερη περιέργεια ήταν 25% έως 30% πιο πιθανό να καταλάβουν ότι ακόμα και μέσα στο ίδιο πολιτικό κόμμα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ήταν και πιο ανοιχτοί στο να αλλάξουν γνώμη όταν εμφανίζονταν νέα στοιχεία.
Η περιέργεια δεν είναι έμφυτο χάρισμα για λίγους. Καλλιεργείται. Και μπορεί να λειτουργήσει σαν «αποσυμπιεστής» στις πιο τεταμένες πολιτικές συζητήσεις.
Η ερώτηση που «σβήνει» τους καβγάδες
Αντί για το κλασικό: «Γιατί το πιστεύεις αυτό;» δοκίμασε το εξής: «Πώς θα λειτουργούσε αυτό στην πράξη;». Η διαφορά είναι τεράστια. Το «γιατί» ακούγεται επιθετικό, σαν ανάκριση. Το «πώς», αντίθετα, καλεί τον άλλον να σκεφτεί, όχι να αμυνθεί.
Παράδειγμα:
- «Γιατί υποστηρίζεις αυτό που έκανε η κυβέρνηση;»
- «Πώς πιστεύεις ότι αυτό βοηθάει τον μέσο πολίτη;»
Σύμφωνα με τους ερευνητές έτσι, δίνεις στους συνομιλητές σου την ευκαιρία να σκεφτούν, να κάνουν απαραίτητες παύσεις και ίσως συνειδητοποιήσουν ότι δεν έχουν όλες τις απαντήσεις. Και τότε ανοίγει χώρος για πραγματικό διάλογο.
Γιατί το «πώς» δουλεύει καλύτερα από το «γιατί»
Οι ψυχολόγοι εξηγούν ότι το «πώς»:
- μειώνει την άμυνα
- αυξάνει την αυτοκριτική
- ενθαρρύνει την πνευματική ταπεινότητα
Πολλοί, όταν πιεστούν να εξηγήσουν πώς εφαρμόζεται μια άποψη, καταλαβαίνουν ότι δεν γνωρίζουν όλες τις λεπτομέρειες — είτε μιλάμε για οικονομικά, είτε για δικαιώματα, είτε για θέματα επικαιρότητας που κυριαρχούν στα δελτία ειδήσεων.
Η περιέργεια είναι μεταδοτική
Ένα ακόμα ενδιαφέρον εύρημα: η περιέργεια μπορεί να είναι μεταδοτική. Όταν δείχνεις ειλικρινές ενδιαφέρον, ο άλλος έχει περισσότερες πιθανότητες να σου ανταποδώσει το ίδιο. Ακόμα κι αν διαφωνείτε στο 80%, συνήθως υπάρχει ένα 20% κοινό έδαφος. Και αυτό το 20% αρκεί για να σωθεί η συζήτηση και το χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Δεν χρειάζεται να αλλάξεις απόψεις. Δεν χρειάζεται να «βάλεις νερό» στο κρασί των απόψεών και των θέσεων σου. Αρκεί να αλλάξεις τον τρόπο που ρωτάς. Σε μια περίοδο που η πολιτική (και όχι μόνο) ένταση ανεβαίνει, από την πραγματική ζωή μέχρι τα social media, η περιέργεια ίσως είναι το πιο υποτιμημένο και ανθρώπινο εργαλείο που έχουμε.
Αυτά τα Χριστούγεννα, αντί να μπεις σε καβγά για την επικαιρότητα, δοκίμασε κάτι απλό: λιγότερα «γιατί», περισσότερα «πώς». Μπορεί να μη λύσεις τα προβλήματα της χώρας.
Αλλά ίσως φύγεις από το τραπέζι με γεμάτο στομάχι, καθαρό μυαλό και χωρίς νεύρα. Και αυτό, στις γιορτές, είναι ήδη μεγάλη νίκη.
