Δωρεάν η πρόσβαση στην προληπτική αγωγή PrEP για τον HIV

Μια σημαντική εξέλιξη στον τομέα της δημόσιας υγείας και της πρόληψης του HIV. Μετά από 2 χρόνια καθυστέρησης, ξεκινά επίσημα από τις 19 Μαΐου 2025, η δωρεάν διάθεση της προληπτικής αγωγής PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) για τον HIV/AIDS σε επιλεγμένα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ). Πρόκειται για μια καθοριστική πρωτοβουλία πρόληψης, η οποία πλέον υλοποιείται βάσει σχετικής εγκυκλίου

Η PrEP αποτελεί ένα αποτελεσματικό προληπτικό μέτρο που μειώνει δραστικά τον κίνδυνο μόλυνσης από τον HIV για άτομα που βρίσκονται σε αυξημένη έκθεση. Μέχρι σήμερα, η πρόσβαση στην αγωγή γινόταν κυρίως μέσω ιδιωτικών διαδρομών και με προσωπική δαπάνη, γεγονός που καθιστούσε την πρόληψη ανισότιμη και δυσπρόσιτη για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η συγκεκριμένη απόφαση, που υλοποιείται στο πλαίσιο του άρθρου 68 του ν. 4975/2022 και της ΚΥΑ 172/24.11.2023, αποσκοπεί στην αποτελεσματική πρόληψη της εξάπλωσης του HIV, στοχεύοντας σε άτομα που δεν έχουν μολυνθεί αλλά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης στον ιό.

Ποιοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στην προληπτική αντιρετροϊκή αγωγής PrEP για τον HIV

Η αγωγή χορηγείται σε οροαρνητικά άτομα που πληρούν τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω ενδεικτικά κριτήρια:

Αυξημένος κίνδυνος μόλυνσης λόγω επαγγέλματος, τόπου διαμονής, νοσημάτων ή σεξουαλικής συμπεριφοράς.
Σεξουαλική επαφή με σύντροφο διαφορετικού HIV ορολογικού προφίλ.
Χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών.
Σεξουαλικές επαφές επ’ αμοιβή.

Για τη χορήγηση της αγωγής, απαιτείται αρνητικό αποτέλεσμα σε τεστ HIV και εξετάσεις για ΣΜΝ, σύμφωνα με το «Πρωτόκολλο για τη χορήγηση PrEP» του υπουργείου Υγείας, που επαναλαμβάνονται ανά 3μήνες.

Απόλυτη προστασία προσωπικών δεδομένων

Η συνταγογράφηση της PrEP γίνεται αποκλειστικά από ιατρούς με ειδικότητες Γενικής- Οικογενειακής Ιατρικής, Παθολογίας, Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας, ή Μαιευτικής Γυναικολογίας, μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης (ΣΗΣ).

Ο ιατρός καταχωρίζει τον Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) των δικαιούχων σε ειδική καρτέλα, ο οποίος αυτομάτως λαμβάνει ψευδώνυμο από το σύστημα, μέσω της δημιουργίας ενός Κωδικού Αριθμού Δικαιούχου.

Ακολούθως, ο ιατρός συνταγογραφεί ηλεκτρονικά την PrEP, βάσει των ψευδωνυμοποιημένων στοιχείων, χωρίς τη χρήση άλλων προσδιοριστικών της ταυτότητας του ατόμου στοιχείων.

Η εκτέλεση των συνταγών πραγματοποιείται όπως και κάθε άλλη εκτέλεση στα φαρμακεία νοσοκομείων ΕΣΥ.

Οι φαρμακοποιοί καλούνται να σαρώσουν το γραμμωτό κωδικό (barcode) της συνταγής προκειμένου να την ανακτήσουν και στη συνέχεια προχωρούν στην εκτέλεση του φαρμάκου της αγωγής, σαρώνοντας την ταινία γνησιότητας ή τον κωδικό QR του σκευάσματος κατά περίπτωση, ακολουθώντας τη διαδικασία που εφαρμόζουν και για τα υπόλοιπα σκευάσματα άλλων συνταγών.

Σε ποια νοσοκομεία διατίθεται η αγωγή PrEP για τον HIV

Η διάθεση της PrEP ξεκινά από 24 νοσοκομεία του ΕΣΥ που ήδη διαθέτουν φαρμακεία με εμπειρία στη διαχείριση αντιρετροϊκών φαρμάκων. Η πλήρης λίστα περιλαμβάνει νοσοκομεία σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Ρόδο, Χίο, Αλεξανδρούπολη και άλλες μεγάλες πόλεις.

Tα 24 Νοσοκομειακά Φαρμακεία του ΕΣΥ, τα οποία ήδη εξυπηρετούν ασθενείς υπό αντιρετροϊκή αγωγή και είναι τα εξής:

251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας
Γ.Ν.Α. Λαϊκό
Γ.Ν. Ρόδου «Ανδρέας Γ. Παπανδρέου»
Γ.Ν. Πειραιά Τζάνειο
Γ.Ν. Χίου «Σκυλίτσειο»
Γ.Ν.Α. Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.
Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»
Γενικό Νοσοκομείο Αττικής Κ.Α.Τ.-Ε.Κ.Α.
Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς»
Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο
Γ.Ν. Ηρακλείου Βενιζέλειο-Πανάνειο
Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα»
Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά «Άγ. Παντελεήμων» & Γ.Ν. Δυτικής Αττικής «Η Αγία Βαρβάρα»
Γ.Ο.Ν. Κηφισιάς «Άγιοι Ανάργυροι»
Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός»
Γ.Ν. «Ασκληπιείο Βούλας»
Π.Γ.Ν. Πατρών «Παναγία η Βοήθεια»
Γ.Ν. Νόσων Θώρακος «Η Σωτηρία»
Γ.Ν.Α. Ιπποκράτειο
Π.Γ.Ν. Αλεξανδρούπολης
Π.Γ.Ν. Αττικόν
Π.Γ.Ν.Θ. «ΑΧΕΠΑ»
Π.Γ.Ν. Ηρακλείου
Γ.Ν. Αττικής «Σισμανόγλειο-Αμαλία Φλέμιγκ»

Γιατί αυτή η είδηση είναι τόσο σημαντική

Η έναρξη της δωρεάν διάθεσης της PrEP στην Ελλάδα σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο δίκαιη και αποτελεσματική πρόληψη του HIV, σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθύνσεις δημόσιας υγείας. Η δυνατότητα δωρεάν χορήγησης, καταρρίπτει κοινωνικά και οικονομικά εμπόδια που μέχρι σήμερα εμπόδιζαν την ευρεία υιοθέτηση της αγωγής.

Αποτελεί επίσης μήνυμα ευαισθητοποίησης και απενοχοποίησης, σε έναν τομέα όπου το κοινωνικό στίγμα και η έλλειψη πληροφόρησης παραμένουν εμπόδια.

Πρακτική καθοδήγηση για όσους ενδιαφέρονται

Όσοι ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν την PrEP, μπορούν να απευθυνθούν σε γιατρό του ΕΣΥ με τις προβλεπόμενες ειδικότητες και να προχωρήσουν σε ιατρική αξιολόγηση. Η συνταγή εκτελείται στο φαρμακείο του νοσοκομείου, χωρίς κόστος και με πλήρη διασφάλιση απορρήτου.

Η εφαρμογή αυτού του προγράμματος έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό θεσμικό κενό και να ενισχύσει την προληπτική στρατηγική υγείας στη χώρα μας, δίνοντας νέα εργαλεία προστασίας και ενημέρωσης σε όσους τα χρειάζονται περισσότερο.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ