Ακούς μουσική κάθε μέρα; Ο σημαντικός κίνδυνος υγείας που μειώνεις κατά 39%
- 14 ΝΟΕ 2025
Η μουσική δεν είναι μόνο απόλαυση ή διασκέδαση μπορεί να γίνει και «ασπίδα» για τον εγκέφαλο. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η καθημερινή ακρόαση μουσικής ή η ενασχόληση με κάποιο μουσικό όργανο φαίνεται να μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και άνοιας στους ηλικιωμένους.
Η έρευνα, ανέλυσε δεδομένα από περισσότερα από 10.000 υγιή άτομα άνω των 70 ετών στην Αυστραλία, παρακολουθώντας τα για μια δεκαετία. Όσοι δήλωσαν ότι ακούν μουσική σχεδόν καθημερινά, μείωσαν τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας κατά 39% σε σχέση με όσους δεν είχαν αυτή τη συνήθεια. Η μελέτη είναι μέρος ευρύτερης έρευνας που εξετάζει παράγοντες κινδύνου για διάφορες ασθένειες και τον ρόλο των αλλαγών στον τρόπο ζωής. Η Joanne Ryan, επικεφαλής της έρευνας στο Monash University, τόνισε: «Η μουσική ήταν ένα από τα πεδία που μας ενδιέφεραν ιδιαίτερα. Βρήκαμε ότι όσοι ακούν μουσική τακτικά έχουν καλύτερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης και γενικής γνωστικής λειτουργίας».
Τι δείχνει η μελέτη
Από τους 10.893 συμμετέχοντες, οι 7.030 που άκουγαν μουσική καθημερινά είχαν τη μεγαλύτερη μείωση στον κίνδυνο άνοιας. Η έρευνα δεν καθόρισε το είδος της μουσικής, αλλά τα οφέλη φαίνεται να συνδέονται με γενική γνωστική ενίσχυση.
Παρά το ότι πρόκειται για παρατηρητική μελέτη και δεν αποδεικνύει αιτιότητα, τα αποτελέσματα θεωρούνται εντυπωσιακά. Η Ryan σχολιάζει: «Η μουσική φαίνεται να ενεργοποιεί διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, ενισχύει τη διάθεση και τη γνωστική λειτουργία. Υπάρχει πιθανός άμεσος σύνδεσμος».
Πώς επηρεάζει η μουσική τον εγκέφαλο
Στο Princeton University Music Cognition Lab, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η ακρόαση μουσικής ενεργοποιεί κινητικές, αισθητηριακές και συναισθηματικές περιοχές του εγκεφάλου, καθώς και περιοχές που σχετίζονται με τη φαντασία και τον ονειροπόλο νου. Όπως επισημαίνει η Elizabeth Margulis, διευθύντρια του εργαστηρίου: «Η μουσική συνδέει όλες αυτές τις περιοχές μεταξύ τους με ουσιαστικό τρόπο, κάτι που κάνει τον εγκέφαλο πιο λειτουργικό».
Το ίδιο ισχύει και για όσους παίζουν μουσική: η τακτική εξάσκηση μειώνει τον κίνδυνο άνοιας κατά 35%, ενώ παράλληλα ενισχύει την γκρίζα ουσία του εγκεφάλου. Δηλαδή, δεν χρειάζεται να μάθεις όργανο για να ωφεληθείς, αλλά η εκμάθηση μουσικής προσθέτει ακόμα περισσότερα οφέλη.
Η μουσική έχει και συναισθηματική διάσταση. Οι νότες που ακούσαμε στην εφηβεία ή σε σημαντικές στιγμές της ζωής μας μπορούν να μας μεταφέρουν πίσω στον χρόνο, ενισχύοντας τη μνήμη και την ταυτότητα, ακόμη και σε ασθενείς με άνοια ή Alzheimer. Όπως εξηγεί ο Daniel Levitin: «Ένα τραγούδι από τα 14 σου μπορεί να σε επανασυνδέσει με τον εαυτό σου που είχες χάσει».
Η μουσική ως «φαρμακευτική» δύναμη
Στο βιβλίο του I Heard There Was a Secret Chord: Music as Medicine, ο Levitin αναλύει πώς η μουσική μπορεί να λειτουργήσει ως θεραπεία για κατάθλιψη, πόνο και νευρολογικές διαταραχές όπως το Πάρκινσον. Σύμφωνα με τον ίδιο, η μουσική είναι νευροπροστατευτική, καθώς δημιουργεί νέες συνδέσεις στον εγκέφαλο και ενισχύει την ανθεκτικότητά του.
Η επαφή με τη μουσική είτε μέσω ακρόασης, είτε με το να παίζουν οι ίδιοι, έχει οφέλη για όλους. Η Margulis τονίζει: «Το ωραίο με τη μουσική είναι ότι είναι προσβάσιμη σε όλους. Δεν χρειάζεσαι εξοπλισμό ή ειδικές δεξιότητες, αρκεί να την απολαμβάνεις».
Η καθημερινή ακρόαση μουσικής δεν είναι μόνο ψυχαγωγία
Είναι επένδυση για τον εγκέφαλο. Μειώνει τον κίνδυνο άνοιας, ενισχύει τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία, ενώ προσφέρει συναισθηματική σύνδεση με σημαντικές στιγμές της ζωής. Ακόμα και λίγα λεπτά την ημέρα μπορεί να κάνουν τη διαφορά, προσφέροντας προστασία, χαρά και νοητική ευεξία.
Η μουσική, όπως φαίνεται, είναι πραγματικά φάρμακο (και) για τον εγκέφαλο.
