Met Gala 2025: Το μόνο explainer που θα χρειαστείς για το θέμα του φετινού event που τιμά τη μαύρη κουλτούρα

Κάθε 1η Δευτέρα του Μαΐου, πραγματοποιούνται τα Oscars της μόδας ή αλλιώς το Met Gala, ένα φιλανθρωπικό event που στηρίζει το “Costume Institute” τμήμα του Metropolitan Museum of Arts στη Νέα Υόρκη. Ένα event που πραγματοποιείται εδώ και πολλά χρόνια και που, ακόμα κι αν λόγω των social media ίσως να έχει χαθεί κάπως η αίγλη που είχαν οι εμφανίσεις που βλέπαμε στο χαλί (γνώμη μου), φέτος κατάφερε να μας ξεσηκώσει με το σημαντικό για την ιστορία της μόδας, θέμα του: Το Black Dandyism ή αλλιώς την τεράστια συνεισφορά της μαύρης κουλτούρας (και) στη μόδα. Ο Law Roach λοιπόν, φώναξε αυτό που, στην πραγματικότητα, ισχύει για το φετινό Met Gala 2025. Το θέμα του για έναν μαύρο creative στον χώρο της μόδας, είμαι σίγουρη, ότι είναι μια νίκη.

Το θέμα της έκθεσης και του Met Gala 2025 έχει τίτλο Superfine: Tailoring Black Style και το dress code Tailoring Black Style, δεν απέχει από αυτό. Ένα θέμα που μας εκπαιδεύει στον όρο του “dandy” που ξεκινάει από τον 18ο αιώνα, αλλά και τη σύνδεσή του με τη μαύρη κουλτούρα. Από τους μαύρους ράφτες στους οποίους οι μαύροι άνδρες έφτιαχναν τα κοστούμια τους ώστε να ταιριάζουν άψογα στα σώματά τους, μέχρι και την εξέλιξή του μέσα από την hip hop και την athleisure μόδα που έδωσε νέα πνοή στον όρο “dandy”.

Ο όρος “dandy” και το Black Dandyism στη μόδα

«Dandyism: Κάποιος που μελετά και, πάνω απ’ όλα, ντύνεται κομψά και μοδάτα». Ο όρος dandy εμφανίζεται στα τέλη του 18ου και αρχές του 19ου αιώνα στη Βρετανία, μέσα από προσωπικότητες, όπως τον συγγραφέα, Beau Brummell, ο οποίος φορούσε πάντα καλοραμμένα κοστούμια, περιποιούνταν τον εαυτό του και γενικά, ξεχώριζε από το πλήθος. Ο dandy ήταν ένας άντρας που ανήκε στη μεσαία τάξη αλλά ντυνόταν λες και ήταν αριστοκράτης, χρησιμοποιώντας το στιλ ως κοινωνικό σχόλιο -ένα μέσο ειρωνείας απέναντι στην ελίτ.

Ο μαύρος dandy όμως, στον οποίο επικεντρώνεται η φετινή έκθεση του Met Gala 2025, παρουσιάζεται διαφορετικά. Σε χώρες όπως το Κονγκό, το φαινόμενο των Sapeurs (μέλη του κινήματος La Sape – Société des Ambianceurs et des Personnes Élégantes) αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα: άντρες που, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, επένδυαν σε πολυτελή κοστούμια και παπούτσια, ως μορφή αξιοπρέπειας, ελευθερίας και πολιτισμικής αντίστασης απέναντι στην αποικιοκρατία και τη φτώχεια. Στις εποχές του πιο κοντινού παρελθόντος στην Αμερική, αυτή η φιλοσοφία μετουσιώνεται μέσα από τη jazz, με πολλούς καλλιτέχνες του μουσικού είδους, όπως τον Duke Ellington, να ντύνονται με καλοραμμένα κοστούμια, εντός και εκτός σκηνής.

Άψογα tailored, pinstriped κοστούμια, με στενή μέση και υπερβολικά μεγάλα πέτα και έντονους ώμους που συνοδεύονταν από καλογυαλισμένα μοκασίνια ή oxford παπούτσια και μαντήλια τσέπης, γραβάτες ή παπιγιόν. Η εικόνα του μαύρου dandy, επέτρεπε στους μαύρους άνδρες να ξεφύγουν απ’ αυτή του «άγριου» και του «τρομαχτικού» με την οποία είχαν συνδεθεί στον ρατσιστικό κόσμο όπου ζούσαν, και να προβάλλουν με τον τρόπο αυτό την υψηλή αισθητική αλλά και την ευφυΐα τους.

Ο μαύρος dandy, μέσα από το ντύσιμό του, πάλεψε με τις ρατσιστικές αναπαραστάσεις με τις οποίες συνδέονται οι μαύροι άνδρες, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα.

Το Superfine Tailoring ως μια πολιτισμική δήλωση. Η σπουδαιότητα της έκθεσης του Met Gala 2025

Με θέμα Superfine: Tailoring Black Style, το φετινό Met Gala 2025 δίνει τον λόγο στον μαύρο dandy. Από τους Sapeurs του Κονγκό, τις επιρροές της jazz, αλλά και το μπλέξιμο της hip hop κουλτούρας στους δρόμους του Harlem της Νέας Υόρκης, η ιστορία του μαύρου dandy είναι μια πράξη αντίστασης, αυτοπροσδιορισμού και στιλιστικής αυτοέκφρασης.

Ο «τεράστιος» André Leon Talley, ο εμβληματικός Editor-at-Large της Vogue, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του μαύρου dandy, αποτελώντας έναν από τους πρώτους μαύρους άνδρες με πραγματική επιρροή στη βιομηχανία της μόδας. Ο Talley ενσάρκωσε τον μαύρο dandy όχι μόνο ως προς την ενδυματολογική εξέλιξή του, αλλά και ως ένα πολιτισμικό σύμβολο. Με τα iconic καφτάνια και τις μεταξωτές κάπες του και την αβυσσαλέα θεατρική του παρουσία, ο Talley αμφισβήτησε τους κανόνες του κλασικού tailoring, θόλωσε τις ταμπέλες του αντρικού ντυσίματος φέρνοντας θηλυκά στοιχεία στο αντρικό ντύσιμο, επαναπροσδιορίζοντας τελικά τι σημαίνει πολυτέλεια μέσα από το πρίσμα της μαύρης υπερηφάνειας και της queer ταυτότητας.

Αντίστοιχα, ο Dapper Dan, ο αυτοδίδακτος ράφτης από το Harlem, «πάντρεψε» την πολυτέλεια με τη μαύρη κουλτούρα που «ζωντάνευε» στους δρόμους της Νέας Υόρκης τη δεκαετία του ’80. Άρχισε να ντύνει ράπερ μέχρι και πυγμάχους, χρησιμοποιώντας (παράνομα) τα απόλυτα σύμβολα της πολυτέλειας: τα λογότυπα μεγάλων οίκων μόδας, όπως του οίκου Louis Vuitton, Fendi και Gucci, προσφέροντας στο tailoring και τον μαύρο dandy νέα διάσταση, μέσα από μια επαναστατική ματιά.

Εφόσον, οι μεγάλοι οίκοι δεν δέχονταν να ντύσουν τους ράπερ ή εφόσον δεν είχαν τα λεφτά να αγοράσουν τις πολυτελείς δημιουργίες τους, ο Dapper Dan επέτρεψε στη μαύρη κοινότητα να πάρουν μια γεύση του τι εστί πολυτέλεια. Φέρνοντας ταυτόχρονα, 2 αντίθετους -για την εποχή- κόσμους μαζί: αυτόν την υψηλής μόδας και της hip hop μουσικής.

Σε μια εποχή που η μόδα χρειάζεται απεγνωσμένα να κάνει συχνότερα πολιτικά statements, η φετινή έκθεση του Met Gala 2025, είναι πιο σημαντική από πότε. Είναι ένα σημαντικό μάθημα μόδας και ιστορίας και μια υπενθύμιση για τη συνεισφορά της μαύρης κουλτούρας στη σύγχρονη κοινωνία, γενικά.

Η έκθεση Superfine: Tailoring Black Style, μέσα από κοστούμια που δείχνουν το πολιτιστικό εύρος του μαύρου dandy μέσω του tailoring, βλέπουμε πώς η μόδα λειτούργησε ως ένα μέσο ελευθερίας για την περιθωριοποιημένη κοινότητα. Το Met Gala, σαν θεσμός, είναι μια υπενθύμιση πώς η μόδα αποτελεί μια μορφή τέχνης και φέτος, βλέπουμε την πραγματική της δύναμη, μέσα από ένα θέμα που τονίζει τη σημασία του προσωπικού στιλ ως μέσο αυτοέκφρασης και μοναδικότητας.

«Το να φοράς ρούχα πρέπει να είναι μια προσωπική αφήγηση συναισθημάτων. Πάντα ανταποκρίνομαι στη μόδα με συναισθηματικό τρόπο.» – André Leon Talley