Η μέση ελληνική οικογένεια του Γρηγόρη Αρναούτογλου είναι ο λόγος που όλοι (πρέπει να) κάνουμε ψυχοθεραπεία

Σε όσα εξομολογήθηκε ο Γρηγόρης Αρναούτογλου για την οικογένειά του δεν περιλαμβάνεται κάποια ακρότητα. Δεν μίλησε για σωματική βία, εθισμούς, πράγματα που συχνά γίνονται κομμάτι μιας δύσκολης παιδικής ηλικίας. Η παιδική ηλικία του Γρηγόρη Αρναούτογλου δεν είχε δυσκολίες, ήταν ως και συνηθισμένη για τη δική του γενιά (μην σου πω και για επόμενες). Ο Γρηγόρης Αρναούτογλου περιέγραψε απλά πώς η κανονικότητα μίας πατριαρχικής κοινωνίας, και η ανάγκη των γονέων για έλεγχο των αποφάσεων των παιδιών τους, δημιουργεί στρεβλώσεις που τα παιδιά ως ενήλικες πια καλούνται να αντιμετωπίσουν.

«Μεγάλωσα σε ένα χωριό, σε μια κοινωνία πολύ πατριαρχική. Όταν ερχόταν ο παππούς στο σπίτι, ήμασταν όλοι “σούζα”. Ο παππούς χτυπούσε με το πιρούνι το ποτήρι κι έπρεπε η γιαγιά να καταλάβει τι λείπει (απ’ το τραπέζι). Όταν μεγαλώνεις και τα βλέπεις όλα αυτά, νομίζεις ότι αυτό είναι το σωστό», είπε αφοπλιστικά ο Γρηγόρης Αρναούτογλου. Όλα αυτά δεν είναι ξένα ούτε μακρινά, είναι η μέση κατάσταση της ζωής τις δεκαετίες του 80 και του 90 στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα που είχε μόνο σκληρότητα για τις γυναίκες και μόνο προνόμια για τους άντρες. Και η αναγνώριση του προνομίου είναι πάντα μία δύσκολη υπόθεση. Ο Γρηγόρης Αρναούτογλου με έναν τρόπο τα κατάφερε.

Θα δεις όσα είπε από το 8ο λεπτό του παρακάτω βίντεο:

«Όλη αυτή η σκληρότητα της κοινωνίας τότε, μεγαλώνοντας εγώ πίστευα ότι έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα. Μιλάμε για την εποχή που ο παππούς ήταν πάνω στο γαΐδουράκι και η γιαγιά ακολουθούσε. Ο παππούς ήταν το ζήτημα μην κουραστεί, να έχει φαγητό ζεστό, να έχει ζεστό νερό για το μπάνιο για να ντυθεί να πάει στο καφενείο και η γιαγιά να κάτσει μέσα στο σπίτι. Όταν μεγαλώνεις και τα βλέπεις όλα αυτά, φαντάζεσαι ότι αυτό είναι το σωστό», είπε ο Γρηγόρης Αρναούτογλου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της Ελλάδας των 2 ταχυτήτων για τις γυναίκες και τους άντρες είναι η λέξη «ζωντοχήρα» όπως είπε και ο παρουσιαστής του ΑΝΤ1. «Άκου εφεύρεση για να προσβάλλουν μία γυναίκα, που χώρισε γιατί οκ χωρίσανε», είπε κι έπειτα αναφέρθηκε και στη συμβολή των γυναικών στη διατήρηση αυτής της μισογυνιστικής αντιμετώπισης. Ο εσωτερικευμένος μισογυνισμός υπάρχει αναπποφευκτα καθώς γυναίκες και άντρες έχουν να κάνουν τις ίδιες συνειδητοποιήσεις μεγαλώνοντας (αν τις κάνουν ποτέ) για το καταπιεστικό σύστημα της πατριαρχίας.

«Αν εμείς πάμε τη Μαρία που έχει 2 παιδιά και είναι ένα πολύ καλό κορίτσι στη μάνα μας και πούμε “Μαμά γνώρισα τη Μαρία, έχει 2 παιδιά 6 και 7 χρονών, χώρισε με τον άντρα της, είναι πάρα πολύ καλή, δεν φταίει σε τίποτα σε αυτή την περίπτωση” θα μας πει “Εσύ τώρα θα πας να μεγαλώσεις τα ξένα τα παιδιά;”. Οι γυναίκες υπήρξατε φοβερά σκληρές με τις γυναίκες και πολλές φορές ψάχνατε να βρείτε τη λύση σε λάθος πράγματα ενώ πρέπει να κοιτάξετε εσείς που μεγαλώνετε τους άντρες πόσα ακριβώς έπρεπε να πείτε», σημείωσε ο Γρηγόρης Αρναούτογλου.

Ο ίδιος δεν ξέφυγε από αυτή την έντονη επιρροή της μητέρας (αλλά και του πατέρα του) στη ζωή του, μέχρι που βρέθηκε να αναζητά τη βοήθεια ψυχιάτρου για να κόψει επιτέλους τον ομφάλιο λώρο.

«Μέχρι πολύ μεγάλη ηλικία, από την υπερβολική λατρεία που είχα στους γονείς μου… γι’ αυτό όταν πήγα στον ψυχίατρο και πήρα φάρμακα ήταν για το πώς θα τελειώσουν οι γονείς μου από τη ζωή μου, στον επηρεασμό τον δικό μου.

Εκεί κόπηκε ο ομφάλιος λώρος που έπιανε και τον πατέρα μου, για να τον κάνω περήφανο, και τη μάνα μου, γιατί την λάτρευα. Η μάνα μου είχε τη δύναμη τότε με ένα νεύμα της, να με κάνει να χωρίσω. Κάποια στιγμή ήθελα να βρω και καλά πεθερικά για τους γονείς μου, γιατί ήθελα να είναι καλά, ήθελα τα πεθερικά να κάνουν παρέα με τους γονείς μου. Άκου τώρα τρέλα και παράνοια», σημείωσε ο παρουσιαστής που επεσήμανε ότι όταν τελικά μέσα από την ψυχοθεραπεία κατάφερε να πει όσα ήθελε στους γονείς του και να θέσει τα δικά του όρια, ένιωσε τη λύτρωση.

«Αυτό το πράγμα που μίλησα σε πρώτο πρόσωπο και είπα όσα έπρεπε να πω στους γονείς μου ήταν λυτρωτικό. Πήγα, τους τα είπα και είδαν τη δύναμή μου και κατάλαβαν πως πλέον δεν μπορούν να με επηρεάσουν. Τους ευχαριστώ για τα πάρα πολύ καλά πράγματα που μου έδωσαν βέβαια», σημείωσε.

Η συνέντευξη του Γρηγόρη Αρναούτογλου είναι που μοιάζει με λύτρωση, ειδικά για τα δεδομένα των ελληνικών Media, όπου η «αγία ελληνική οικογένεια» παραμένει θέμα ιερό που κανείς δεν τολμά να ανοίξει με τέτοιο τρόπο.

Η συνέντευξη δόθηκε μεν σε διαδικτυακή εκπομπή κι ένα πιο ελεύθερο περιβάλλον, αλλά το πρόσωπο που μιλάει είναι συνδεδεμένο με την «οικογενειακή διασκέδαση». Γι’ αυτό έχει μία έξτρα αξία να μιλά για τις στρεβλώσεις των οικογενειών των 80s και των 90s ένα πρόσωπο σύμβολο της ελληνικής «παραδοσιακής» ψυχαγωγίας. Είναι λυτρωτική γιατί λέει πράγματα που πολλοί ενήλικες (τραυματισμένα παιδιά που μεγάλωσαν) ακόμα βασανίζονται να πουν στους δικούς τους ανθρώπους.

Πράγματα που ακόμα αρνούνται να διαπιστώσουν ότι το πρίσμα μέσα από το οποίο είδαν τον κόσμο ήταν ένας παραμορφωτικός καθρέφτης που άλλοι δημιούργησαν γι’ αυτούς, οι παππούδες και οι γονείς τους κι όσα εκείνοι κουβαλούσαν από τους προγόνους τους.

«Φαντάσου τι αγώνας έγινε από μία γενιά τη δικιά μας να καταλάβουμε ότι όλα αυτά είναι μπούρδες, είναι κακό κι ότι αυτό που μεγαλώνοντας πίστευες ότι είναι το σωστό τελικά είναι το μεγαλύτερο λάθος», είπε για την πατριαρχική κοινωνία ο Γρηγόρης Αρναούτογλου. Το καταλάβαμε όλοι άραγε; Ή είναι ο λόγος που όλοι (θα έπρεπε να) κάνουμε ψυχοθεραπεία; Ακόμα χειρότερα, μήπως κάνουμε ψυχοθεραπεία εμείς, επειδή οι άλλοι δεν μπορούν να το καταλάβουν; Ρητορικό το ερώτημα.

Η οικογένεια που περιέγραψε ο Γρηγόρης Αρναούτογλου, θα μπορούσε να είναι η δική μας. Η κάθε «τυπική» οικογένεια, που στέλνει πολλούς από εμάς στο ντιβάνι του ψυχολόγου. Κι αυτό δεν είναι κακό βέβαια, είναι μάλλον η λύση.

Το διαγενεακό τραύμα δεν είναι κάτι αφηρημένο, είναι κάτι που οι επιστήμονες έχουν μελετήσει. Τραυματικές εμπειρίες που βιώνονται από τη μία γενιά μεταφέρονται στην επόμενη και στην επόμενη, συμπεριφορές, φόβοι και αγωνίες που συνδέονται με ένα τραύμα που κάποτε κάποιοι πρόγονοί μας βίωσαν γίνονται κτήμα μας. Πρόγονοι που βίωσαν καταστροφές, φτώχεια, περιορισμούς της ελευθερίας τους, ξύλο άνευ λόγου από όλους τους εκπρόσωπους της εξουσίας γύρω τους, ενδοοικογενειακή βία, μπορεί να ορίσουν τις δικές μας συμπεριφορές όσο το τραύμα αυτό παραμένει σιωπηλό, κρυμμένο και κάτω από το χαλί.

Τραύμα είναι και η πατριαρχία, το οποίο άντρες και γυναίκες έχουμε εκπαιδευτεί να μεταφέρουμε από γενιά σε γενιά. Οι άντρες εκπαιδεύονται να φοράνε τη «μάσκα» τους κι εμείς τη δική μας. Η δική τους έχει αποφασιστικότητα, έλεγχο και ψυχρό αίμα. Η δική μας συγκατάβαση και συναισθήματα. Το αποτέλεσμα είναι καταπίεση ολούθε. Τα καλά νέα είναι ότι κανένα διαγενεακό τραύμα δεν χρειάζεται να ορίσει το μέλλον μας. Αρκεί να το δούμε κατάματα. Αρκεί να μπορέσουμε να υπάρξουμε μόνοι μας, χωρίς τον λώρο που μας συνδέει με κάθε ωραιοποιημένο και νοσταλγικό πίσω. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν χρειάζεται να είμαστε προϊόντα των γονιών μας και της εποχής μας. Μπορούμε να είμαστε και αυθύπαρκτοι. Μπορούμε και να ορίσουμε μόνοι μας τις αποφάσεις μας. Μπορούμε να πάμε και ψυχολόγο, ναι;