Τροφικές αλλεργίες; Η ετικέτα είναι σύμμαχός σου

Κάποιες αλλεργίες εκδηλώνονται από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, ενώ κάποιες άλλες μπορεί να εμφανιστούν σε μεγαλύτερη ηλικία, ακόμα και σε τροφές στις οποίες μέχρι πρότινος δεν είχαμε παρουσιάσει καμία αντίδραση. 

Πριν συνεχίσουμε, όμως, αξίζει να ξεκαθαρίσουμε τη διαφορά ανάμεσα στη δυσανεξία και την αλλεργία. Δυσανεξία έχουμε όταν κάποιες ουσίες μάς δυσκολεύουν στην πέψη, ή διαταράσσουν τη λειτουργία του εντέρου, όπως για παράδειγμα η γλουτένη, προκαλώντας μας συμπτώματα όπως τυμπανισμό, κράμπες στο στομάχι, φούσκωμα, ακόμα και διάρροια. Από την άλλη, η τροφική αλλεργία προκαλείται γιατί το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά σε συγκεκριμένα τρόφιμα.

Η αντίδραση αυτή, τις περισσότερες φορές, είναι ήπια (εκδηλώνεται με κνησμό ή εξάνθημα), όμως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εξελιχθεί με πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως αναφυλακτικό σοκ. Όσοι είναι αλλεργικοί, θα πρέπει να προσέχουν τι καταναλώνουν, μελετώντας πολύ καλά τις συσκευασίες και τις ετικέτες στις οποίες είναι υποχρεωτικό να αναγράφονται με λεπτομέρειες τα συστατικά των τροφίμων.

Ο απόλυτος σύμμαχός μας

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία, διασφαλίζει ότι όποιο συστατικό μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε κάποιον που θα το καταναλώσει, πρέπει να αναγράφεται με σαφή και ευανάγνωστο τρόπο πάνω στην ετικέτα της συσκευασίας του τροφίμου. Για τα τρόφιμα που δεν είναι συσκευασμένα, όπως προϊόντα αρτοποιείου, ζαχαροπλαστείου, ή σε χώρους μαζικής εστίασης, ή από ηλεκτρονικές παραγγελίες, θα πρέπει οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων αυτών να είναι σε θέση να μας ενημερώνουν είτε μέσω του μενού, είτε μέσω πινακίδων, είτε και προφορικά για την ύπαρξη αλλεργιογόνων στα τρόφιμα που αγοράζουμε.

Σε κάθε περίπτωση είναι καλό όσοι πάσχουν από αλλεργίες να ρωτάνε το προσωπικό που τους εξυπηρετεί για την πιθανή ύπαρξη κάποιου αλλεργιογόνου στο προϊόν ή στο γεύμα που παραγγέλνουν.

Στην ΕΕ είναι αναγνωρισμένα 14 αλλεργιογόνα τροφίμων τα οποία πρέπει να επισημαίνονται εάν χρησιμοποιούνται ως συστατικά στα τρόφιμα που καταναλώνουμε:   

• Δημητριακά που περιέχουν γλουτένη – σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη
• Καρκινοειδή, π.χ. καβούρια, γαρίδες, αστακοί  
• Αυγά  
• Ψάρια  
• Αραχίδες (αράπικα φιστίκια)  
• Σπόροι σόγιας  
• Γάλα  
• Ξηροί καρποί – αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια, κάσιους, καρύδια πεκάν, καρύδια Βραζιλίας, φιστίκια, φουντούκια μακαντέμια ή Αυστραλίας  
• Σέλινο  
• Μουστάρδα  
• Σπόροι σησαμιού  
• Διοξείδιο του θείου και θειώδη που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα (σε συγκεντρώσεις άνω των 10 mg/kg ή 10 mg/L ως προς το συνολικό διοξείδιο του θείου)  
• Λούπινα  
• Μαλάκια, π.χ. μύδια, στρείδια, καλαμάρια, σαλιγκάρια  

Φυσικά, η έρευνα πάνω στα αλλεργιογόνα συνεχίζει να εξελίσσεται, γεγονός που σημαίνει ότι ο κατάλογος με τα 14 αλλεργιογόνα τροφίμων τα οποία πρέπει υποχρεωτικά να επισημαίνονται, μπορεί να ενημερώνεται. 

Το φαγητό είναι απόλαυση και η γνώση είναι δύναμη

Το φαγητό είναι απόλαυση. Όμως, όταν μπαίνουν στη μέση η δυσανεξία ή – ακόμα χειρότερα – η τροφική αλλεργία, αυτή η απόλαυση μπορεί να μετατραπεί σε πηγή άγχους. Ευτυχώς, όποιοι κι αν είναι οι λόγοι που επηρεάζουν τις επιλογές μας, η επιστήμη «εργάζεται» συνεχώς για την ενημέρωση και την προστασία μας.

Η ευρωπαϊκή επικοινωνιακή εκστρατεία Safe2EatEU, στην οποία η Ελλάδα εκπροσωπείται από τον Ε.Φ.Ε.Τ., έχει στόχο ακριβώς αυτό: ενημερωνόμαστε για τις τελευταίες εξελίξεις, μαθαίνουμε να διαβάζουμε σωστά τις ετικέτες των τροφίμων και προστατευόμαστε, διαβάζουμε πρακτικές συμβουλές για να απολαμβάνουμε ασφαλή γεύματα.

Με λίγα λόγια, χρησιμοποιούμε την επιστήμη προς όφελός μας. Η γνώση είναι δύναμη!