ΑΤΑΚΕΣ

Jack Kerouac: 20 αποφθέγματα του «βασιλιά των Μπητ»

Dominic Chavez/The Boston Globe/Getty Images/Ideal Image

Τον Απρίλιο του 1951, σε 3 εβδομάδες, ο Jack Kerouac έγραψε την πρώτη εκδοχή του «Στο δρόμο», δακτυλογραφημένη με μονό διάστημα, χωρίς παραγράφους, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό.

Το «ρολό» αποτελεί τη «χωρίς περικοπές» εκδοχή του αριστουργήματος του Jack Kerouac. Όπως αναφέρει το οπισθόφυλλο του βιβλίου, αυτή η πρώτη εκδοχή είναι ακατέργαστη, άγρια και απροκάλυπτα σεξουαλική, σε σχέση με την ξαναδουλεμένη εκδοχή που εκδόθηκε το 1957. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα, γνωστότερα και πιο προκλητικά τεκμήρια στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας.

Το «Στο δρόμο» κατέστη το σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης καλλιτεχνικής γενιάς, της Beat Generation, και έκανε διάσημο σε ολόκληρο τον κόσμο τον Jack Kerouac.

Γεννήθηκε στο Lowell της Μασαχουσέτης στις 12 Μαρτίου 1922. Ήταν γιος του Leo και της Gabrielle. Η καταγωγή του ήταν γαλλο-καναδική. Οι πρόγονοι της οικογένειας είχαν φτάσει τον 18ο αιώνα από τη Βρετάνη της Γαλλίας στον Νέο Κόσμο και εγκαταστάθηκαν στο Κεμπέκ.

Σύμφωνα με διηγήσεις του πατέρα του, η οικογένεια των Kerouac αποτελούνταν από αριστοκράτες απογόνους Κελτών που έφθασαν στην Κορνουάλη από την Ιρλανδία, για να μετεγκατασταθούν αργότερα στη Βρετάνη, όπου απέκτησαν ένα προγονικό οικόσημο που περιείχε το γνωμικό Aimer, Travailler et Souffrir (Να αγαπάς, να εργάζεσαι και να υποφέρεις).

Ο Jack Kerouac σε όλη τη ζωή του παρέμεινε δίγλωσσος. Μέχρι την ηλικία των έξι ετών δεν μιλούσε καθόλου αγγλικά. Οι γονείς του συνεννοούνταν στο σπίτι στη joual, μια εκδοχή της κεμπεκικής διαλέκτου της γαλλικής, η οποία θεωρείτο υποδεέστερη από τους αγγλόφωνους και στοιχείο διάκρισης κι απομόνωσης.

Γι’ αυτό και ο Jack Kerouac, που έζησε έως την ενηλικίωσή του στην εργατική γαλλο-καναδική συνοικία του Lowell, είχε κυρίως Ελληνοαμερικανούς για στενούς φίλους. Για τον Kerouac, η γαλλο-καναδική γλώσσα δεν ήταν ένα απλό εργαλείο συνεννόησης με τους οικείους του, αλλά βασικό στοιχείο ταυτότητας.

Στο σπίτι του φίλου του, του Sammy Sampas, γνώρισε όταν ήταν παιδιά την αδερφή του Stella (ελληνικής καταγωγής: Στέλλα Σαμπατάκης) η οποία έμελλε να είναι η γυναίκα που βρέθηκε στο πλευρό του τα τελευταία πολύ δύσκολα χρόνια της ζωής του.

Εκείνη τον βρήκε στις 20 Οκτωβρίου του 1969 γονατιστό δίπλα στη λεκάνη της τουαλέτας να κάνει εμετό με αίμα. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και την επόμενη πέθανε από αιμορραγία του στομάχου, αναμενόμενο αποτέλεσμα μιας αργής αυτοκτονίας με υπερβολικές δόσεις αλκοόλ.

Να γράφει και να ταξιδεύει. Αυτό ήθελε. Ένας μποέμ τύπος που έπλενε πιάτα σε εστιατόρια, δούλευε σε βενζινάδικα, ήταν νυχτοφύλακας, εργάτης στον σιδηρόδρομο, πυροσβέστης.

Ο Jack Kerouac ταξίδεψε σχεδόν σε όλη την Αμερική και το Μεξικό, άλλοτε οδηγώντας με συνεπιβάτη τον Neal Leon Cassady – βρίσκεται πίσω από τον κεντρικό ήρωα του βιβλίου «Στο δρόμο», Ντιν Μοριάρτι- κι άλλοτε κάνοντας οτοστόπ. Η περιπλάνηση αποτέλεσε τη βάση του πιο σημαντικού του έργου.

Στυλοβάτης και εμπνευστής της γενιάς των μπιτ, μιας γενιάς που απέρριπτε τη ζωή και τον κομφορμισμό της δεκαετίας του 1930 διψώντας για μια ριζική αλλαγή, ο Jack Kerouac έζησε και δημιούργησε πιστός στις αρχές του. Έζησε και δημιούργησε χωρίς υπακοή στους κανόνες γιατί όπως και ο ίδιος συνήθιζε να λέει: «Είδα ότι η ζωή μου ήταν μία μεγάλη λαμπερή κενή σελίδα και μπορούσα να κάνω οτιδήποτε ήθελα».

Ο Jack Kerouac μέσα από τα δικά του λόγια

Εκεί που κάποιοι βλέπουν τρελούς, εμείς βλέπουμε μεγαλοφυΐες. Γιατί οι άνθρωποι που είναι αρκετά τρελοί για να πιστεύουν ότι μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο, είναι αυτοί που στο τέλος το κάνουν.

Ο δρόμος είναι η ζωή.

Δεν υπάρχει φόβος ή ντροπή για την αξιοπρέπεια της δικής σου εμπειρίας, γλώσσας, και γνώσης.

Όλη η ζωή είναι μια ξένη χώρα.

Όταν θα μάθεις τι σημαίνει να υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα σε έναν κόσμο του τίποτα. Ένα τίποτα ισοδυναμεί με τα πάντα.

Μην νοιάζεσαι για τον θάνατο. Μιας κι εκεί βρίσκεσαι. Γιατί δρόμος δεν υπάρχει. Μην έχοντας δρόμο να ακολουθήσεις, θα αναπαυθείς εκεί που βρίσκεσαι. Στον πυρήνα της ουσίας.

Για να δρέψεις την πραγματικότητα, ό,τι απλά ονειρεύεσαι, ζήσε με έναν παιδιάστικο, στοχαστικό και ανέμελο τρόπο στο δάσος της μοναξιάς.

Οι μεγάλες επιτυχίες δεν έρχονται απ’ αυτούς που υποκύπτουν στις τάσεις, στις σαπουνόφουσκες και στην κοινή γνώμη.

Να ζεις, να ταξιδεύεις, να ριψοκινδυνεύεις, να ευγνωμονείς, και να μην λυπάσαι.

Η νύχτα είναι πιο μεγάλη από τη μέρα γι’ αυτούς που ονειρεύονται και η μέρα είναι πιο μεγάλη από τη νύχτα γι’ αυτούς που πραγματοποιούν τα όνειρά τους.

Να είσαι ερωτευμένος με τη ζωή σου, με κάθε λεπτομέρειά της.

Το ελάττωμά μου, η αποτυχία μου δεν είναι τα πάθη μου, αλλά το ότι δεν μπορώ να τα ελέγξω.

Όλα τελειώνουν με δάκρυα, ούτως ή άλλως.

Πιστεύω στην τάξη, την τρυφερότητα και την ευσέβεια.

Δεν ξέρω, δεν μ’ ενδιαφέρει, και δεν έχει καμιά σημασία.

Τίποτα πίσω μου, όλα είναι μπροστά μου.

Όλα τα σκοτεινά τούνελ του μίσους ή της αγάπης που μέσα τους πέφτω, είναι στ’ αλήθεια ακτινοβόλες σωστές αιωνιότητες για ‘μένα.

Καλοσύνη και συμπόνια, κατανόηση και εμψύχωση, αυτά να προσφέρεις. Είναι καλύτερα από τα συνηθισμένα δώρα και χαρίσματα, λόγος δεν υπάρχει στον κόσμο για να μην το κάνεις. 

Κάποια μέρα θα βρω τις κατάλληλες λέξεις και θα είναι απλές.

Όταν κατανοήσεις αυτή τη γραφή, πέτα την. Αν δεν μπορείς να την κατανοήσεις αυτή τη γραφή, πέτα την. Εμμένω στην ελευθερία σου.