ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

André Leon Talley: Από “Jim Crow” του Βορρά, στο επίκεντρο της μόδας ως ο “creative genius” της δημοσιογραφίας

@2022 Seth Wenig/Associated Press

To 1994, σε άρθρo του The New Yorker του Hilton Als, ο δημοσιογράφος περιγράφει τον André Leon Talley, ως έναν μεγαλόσωμο, μαύρο, γκέι άνδρα, με εξαιρετικές γνώσεις για τη μόδα, ο οποίος στα 6 χρόνια του, ως Creative Director της Vogue, ήταν ο “The only one”. Ο ένας και μοναδικός. «Είναι εξοντωτικό να είσαι ο ένας και μοναδικός που έχεις πρόσβαση, που έχεις επιρροή, που φροντίζεις τους νέους από το να δείχνουν σαν αράπηδες στο περιοδικό -όταν εμφανίζονται στο περιοδικό, τέλος πάντων. Νιώθεις μια μοναξιά». Είχε πει, ο τεράστιος αυτός δημοσιογράφος της μόδας ο οποίος απεβίωσε την Τρίτη 18 Ιανουαρίου, σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης, από καρδιακή προσβολή. Ο André, ήταν 73 ετών.

Αλλά αυτό που συμβαίνει (ευτυχώς), με προσωπικότητες της μόδας, σαν τον André Leon Talley, είναι ότι δεν «πεθαίνουν» ποτέ. Η κληρονομιά του στη βιομηχανία της μόδας είναι τέτοια, που δεν του το επιτρέπει. Υπάρχουν τόσες ιστορίες και γεγονότα που μπορούν να το επιβεβαιώσουν αυτό. Εκτός από την επιρροή που είχαν τα λόγια του, κάθε φορά που έγραφε στις σελίδες κάποιου περιοδικού, ο André στήριζε (συχνά και οικονομικά), τους νέους σχεδιαστές της γενιάς του, που δεν είχαν τους οικονομικούς πόρους να παρουσιάσουν τις συλλογές τους. Αν κάποιος, σαν τον John Galliano για παράδειγμα, δεν είχε βρει τον τρόπο να παρουσιάσει τις πρώτες του συλλογές, δεν είχαμε δει με τα μάτια μας πώς η θεατρικότητα στα ρούχα μεταφράζεται μέσω της couture μόδας. Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν θα ήταν ίδια χωρίς το έργο πολλών σχεδιαστών, τους οποίους ο γνωστός δημοσιογράφος στήριζε με διάφορους τρόπους, γιατί καταλάβαινε ένα πράγμα: το όραμά τους. Είχε και ο ίδιος όραμα και μεγαλώνοντας σε μια καθαρά «μαύρη» κοινότητα, στη North Carolina, ο Talley κατάφερε το ακατόρθωτο. Να γίνει ο πρώτος μαύρος, γκέι δημοσιογράφος μόδας, που εργάστηκε στη Vogue.

Τα ξεκινήματά του: Από την Jim Crow South γειτονιά, στη γνωριμία του με την Diana Vreeland

O André Leon Talley γεννήθηκε το 1948, στην Ουάσιγκτον, και από τους πρώτους δυο κι όλας μήνες της ζωής του, τον μεγάλωσε η γιαγιά του. Μεγάλωσε παραδοσιακά και με την κουλτούρα του Νότου. Πήγαινε στην εκκλησία κάθε Κυριακή, έμαθε καλούς τρόπους και όλα αυτά τον οδήγησαν στο να κάνει το μάστερ του, στο Brown University, όπου εκεί μπόρεσε να εκφράσει καλύτερα τη δημιουργικότητά του. Και κυρίως, τον θαυμασμό του για την γαλλική κουλτούρα και τέχνες.

Όλα αυτά, ήταν μια διαφυγή για τον ίδιο, από την Jim Crow South περιοχή που έμενε, όπου ο φυλετικός διαχωρισμός στα 50s και τα 60s, επιτρεπόταν από τον νόμο. Ήταν στο πανεπιστήμιο της Noth Carolina που χλευάζονταν από τους συμφοιτητές του και τότε, όπως είχε αναφέρει σε βιβλίο του, που κακοποιήθηκε σεξουαλικά, εντός του πανεπιστημίου, στον δρόμο του για να αγοράσει τη Vogue.

Κατάφερε, παρ’ όλα αυτά, να συνεχίσει τις σπουδές του και, όσο φοιτούσε στο Brown, να γράψει μια διατριβή πάνω στην επιρροή που ασκούν οι μαύρες γυναίκες στους πίνακες ζωγράφων όπως του Flaubert και του Delacroix. Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά, και μέσα από κονέ από συμφοιτητές τους στο Brown, κατάφερε να γνωρίσει την τότε editor της Vogue, Carrie Donovan. Μετά την γνωριμία τους, η Donovan τον έπεισε να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη, μια κίνηση «ματ» για την καριέρα, αλλά και τη ζωή του. Κυρίως για τη ζωή του, μιας και στη Νέα Υόρκη, κατάφερε να είναι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του.

Το 1974, άρχισε να δουλεύει εθελοντικά για την Diana Vreeland, τη θρυλική fashion editor της αμερικάνικης Vogue και του Harper’s Bazaar, η οποία τότε συνεργαζόταν με το Metropolitan Museum of Art’s Costume Institute, οργανώνοντας εκθέσεις. Στην αυτοβιογραφία του, “The Chiffon Trenches”, το οποίο κυκλοφόρησε το 2020, λέει για την συνεργασία του με τη Vreeland: «Έμαθα να μιλάω τη γλώσσα του στιλ, της φαντασίας και της λογοτεχνίας». Μέσω της Vreeland ήταν και που κατάφερε να εξασφαλίσει τις πρώτες δουλειές του στα περιοδικά. Η πρώτη του δουλειά ήταν στο Interview Magazine του Andy Warhol. Κάπως έτσι, η καριέρα του στη δημοσιογραφία ξεκίνησε. Το επόμενο σημαντικό του βήμα, ήταν η δουλειά του στο WWD, ως ο Chief of Bureau στο Παρίσι, ενώ εργάστηκε στο W, για περίπου 5 χρόνια.

Στο Παρίσι, το 1978, με τον Yves Saint Laurent / Michel Dufour/WireImage/Ideal Images
Στο Παρίσι, το 1978, με τον Yves Saint Laurent

Ήταν στα 80s όμως, το turning point της καριέρας του. Τότε ήταν που άρχισε η συνεργασία του με τη Vogue, η οποία ξεκίνησε λόγω των τρομερών του γνώσεων στη μόδα αλλά και του “eye for fashion” που είχε από τότε.

The Vogue years

Στα 80s, λοιπόν, ξεκίνησε η σημαντική καριέρα του στην αμερικάνικη Vogue. Τη «Bίβλο» της μόδας, όπου από το 1983 μέχρι το 1988, ο André Leon Talley εργάστηκε ως ο Creative Director του περιοδικού. Ήταν ο πρώτος μαύρος δημοσιογράφος που απέκτησε τον τίτλο αυτό και μέσα από την 5ετή καριέρα του, κατάφερε να μιλήσει για την μαύρη κουλτούρα και μόδα, όσο καλύτερα μπορούσε, αλλά και να «φέρει» μαύρους σχεδιαστές αλλά και μοντέλα στο προσκήνιο. Ήταν υπερασπιστής του diversity στη βιομηχανία της μόδας, πριν από οποιονδήποτε άλλο.

«Δούλευα σιωπηλά στον χώρο αυτό, με σκοπό να φέρω κάτι καινούργιο στο τραπέζι: editorials μόδας στα οποία συμμετείχαν νέα μαύρα μοντέλα όπως η Naomi Campbell και η Veronica Webb. Μια φωτογραφία από την φανταχτερή κουλτούρα των “balls” στη Νέα Υόρκη, με queer έγχρωμους ανθρώπους, μέλη του θρυλικού οίκου “House of LeBeiga” να ποζάρουν στην σκηνή, βγήκαν στην επιφάνεια», είχε πει το 2019, στη Washington Post.

Δεν φώναζα για το diversity, αλλά φρόντιζα γι’ αυτό, εκεί που μπορούσα.

Στο show του Marc Jacobs, το 2006, με την Naomi Campbell / Billy Farrell/Patrick McMullan via Getty Images/Ideal Images
Στο show του Marc Jacobs, το 2006, με την Naomi Campbell

Η «θυελλώδης» σχέση του με την Anna Wintour και η νέα θέση του στη Vogue

O André Leon Talley, με τη δουλειά του στη Vogue, άρχισε να αποκτά όλο και καλύτερες σχέσεις με την Editor-in-Chief του περιοδικού, Anna Wintour. Η σχέση τους ξεκίνησε με την ίδια να τον συμβουλεύει στα ζητήματα της καριέρας, καταλήγοντας στο να είναι καλοί φίλοι και συνεργάτες.

Στο show του οίκου Oscar de la Renta για τη Fall 2007 συλλογή / @2022 Diane Bondareff/Associated Press
Στο show του οίκου Oscar de la Renta για τη Fall 2007 συλλογή

Όταν ο ρόλος του Talley στο περιοδικό άλλαξε το 1988, και έγινε ο νέος Editor-at-large της Vogue (μια θέση την οποία είχε μέχρι το 1995), η σχέση των δυο άρχισε να γίνεται πιο περίπλοκη. Περισσότερα μάθαμε στην αυτοβιογραφία του Talley. Μάλιστα η σχέση με την Wintour, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιτυχία του βιβλίου. Στο βιβλίο, αναφέρει ότι η σχέση τους χάλασε (η προσωπική και η επαγγελματική), γιατί άλλαξε το παρουσιαστικό του. «Ξαφνικά έγινα πολύ γέρος, πολύ χοντρός και δεν ήμουν πολύ κουλ», αναφέρει σχετικά. «Η εξουσία ήταν το πάθος της», έγραψε για την φημισμένη editor. Η ίδια φαίνεται να τον υπερασπιζόταν ανά τα χρόνια, λέγοντας ότι έμαθε πολλά από εκείνον.

“Η ιστορία μου με την μόδα δεν είναι τόσο εντυπωσιακή και εκείνος είναι απλά αψεγάδιαστος, οπότε νομίζω ότι έμαθα πολλά απ’ αυτόν” -Anna Wintour

Η σχέση τους, αν και πέρασε από διάφορα κύματα, κατέληξε να βρίσκεται σε «ύφεση» τα τελευταία χρόνια, μέχρι και το 2013, όπου επέστρεψε στη θέση του ως Editor-at-large, όπου κράτησε μέχρι και το 2019. Πιο πρόσφατα, το 2021 μάλιστα μιλώντας στο the Cut, αναγνώρισε το έργο της Wintour στη μόδα: «Είναι η αυτοκράτορας. Έχει δουλέψει σκληρά. Έχει περάσει από διάφορες μάχες. Αξίζει όλα όσα της έχουν δοθεί. Στα 72, το να έχεις αυτή τη δουλειά είναι πολύ, πολύ, πολύ εντυπωσιακό. Της εύχομαι τα καλύτερα».

Σε show της Vera Wang το 2008, με την Anna Wintour / @2022 Stephen Chernin/Associated Press
Σε show της Vera Wang το 2008, με την Anna Wintour

Το iconic στιλ του

Εκτός από το αναγνωρίσιμο παρουσιαστικό του (ήταν πολύ ψηλός), ο André Leon Talley, ο δημοσιογράφος με τις τόσες γνώσεις στη μόδα, ήταν γνωστός και για το στιλ του. Είχε αρκετό χιούμορ σαν άνθρωπος, πράγμα που τον βοήθησε στο να εξελίξει την καριέρα του, με διάφορους ρόλους. Αυτό όμως που πάντα τον «προστάτευε» και που ήταν η «πανοπλία» του, ήταν το απαράμιλλο και εμβληματικό στιλ του.

Στην κηδεία της σχεδιάστριας L'Wren Scott, το 2014, στη Νέα Υόρκη / @2022 John Minchillo/Αssociated Press
Στην κηδεία της σχεδιάστριας L’Wren Scott, το 2014, στη Νέα Υόρκη

Για εκείνον η μόδα ήταν έμπνευση αλλά και μια μεταμφίεση, ταυτόχρονα. Το στιλ του, τον προστάτευε, υπό μια έννοια, από τους «βάρβαρους» που τον πολεμούσαν για το χρώμα του δέρματός του και για την σεξουαλικότητά του, που συχνά τον αποκαλούσαν “Queen Kong”.

Τα χαρακτηριστικά oversized καφτάνια του αλλά και τα μοκασίνια που φορούσε με χοντρές κάλτσες ήταν το signature στιλ του. Αυτό που πλέον, για πάντα, θα τον χαρακτηρίζει και που τον βοηθούσε να ξεπερνάει τους δαίμονές του. Χωρίς το παρουσιαστικό του, δεν θα είχε το θάρρος να διεκδικήσει τα αυτονόητα, για τον ίδιο αλλά και την κοινότητά του.

Στο MET Gala, το 2011 / @2022 Evan Agostini/Associated Press
Στο MET Gala, το 2011

Όλη του τη ζωή πάλευε με την εικόνα του και την αντίληψη που είχε για το σώμα του, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να έχει απομονωθεί στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη. Το σπίτι του και το οικονομικό του status, έγινε θέμα συζήτησης το 2021, όταν ο ιδιοκτήτης του σπιτιού και φίλος του, προσπάθησε να του κάνει έξωση. Ο André Leon Talley είχε, κατά καιρούς, διάφορες παρόμοιες υποθέσεις που αφορούσαν την κακή διαχείριση των οικονομικών του.

Στο ΜΕΤ Gala, το 2009 / @2022 Evan Agostini/Associated Press
Στο ΜΕΤ Gala, το 2009

Παρ’ όλα αυτά, δεν σταμάτησε ποτέ να πιστεύει στη μόδα. Πώς ακόμα και τα πιο άψυχα αντικείμενα, όπως ένα όμορφο ζευγάρι παπούτσια, μπορεί να σε εμπνεύσει και σε μεταμορφώσει σαν άνθρωπο. Η πραγματικότητά του, ακόμα και τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ακόμα και με τις τάχα μου, μνησικακίες και τα οικονομικά προβλήματα, ήταν πολύ διαφορετική από την “Jim Crow South” γειτονιά που κάποτε ζούσε. Κανείς πια, δεν τον κατηγορούσε για το queerness του, ούτε για το χρώμα του δέρματός του, ούτε για τα ρούχα που φορούσε. Ήταν ο άνθρωπος που κατάφερε να αλλάξει τη ματιά πολλών, που για χρόνια είχαν για τους μαύρους ανθρώπους. Η ευφυΐα του και το έργο του στη μαύρη κοινότητα και τη μόδα, γενικότερα, είναι το μόνο που τον χαρακτηρίζει πια.

“Στον 12χρονο εαυτό μου, που μεγάλωσε στον μακρινό Νότο, η ιδέα ενός μαύρου άνδρα να παίζει τον οποιονδήποτε ρόλο σε αυτόν τον κόσμο, ήταν κάτι αδύνατο. Το που είμαστε σήμερα, είναι πραγματικά εντυπωσιακό”