OPINIONS

Αλήθεια, δε χρειάζεται να έχεις κόρη για να υπερασπιστείς τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης

Στις 5 Οκτωβρίου 2017, μετά από δέκα μήνες έρευνας, πολλές συνεντεύξεις και μια προσωπική απειλή για έγερση αγωγής για συκοφαντική δυσφήμηση, ο Ronan Farrow αψήφισε τον μεγιστάνα της βιομηχανίας του κινηματογράφου Harvey Weinstein και δημοσίευσε στον New Yorker τις προσωπικές ιστορίες γυναικών που παρενοχλήθηκαν σεξουαλικά από εκείνον.

Το κείμενο του Farrow είναι ανατριχιαστικό. Ένας πανίσχυρος άντρας τουλάχιστον επί τριάντα χρόνια επεδείκνυε ανάρμοστη συμπεριφορά απέναντι σε γυναίκες που έρχονταν σε επαφή μαζί του, κυρίως για επαγγελματικούς λόγους. Οι μέθοδοι σεξουαλικής παρενόχλησης στις οποίες επιδόθηκε όλο αυτό το χρονικό διάστημα ποίκιλαν από τον εξαναγκασμό των θυμάτων να τον παρακολουθούν την ώρα που έκανε μπάνιο, ως και τον βιασμό. Πολλές φορές είχαν ακουστεί κατηγορίες εναντίον του, ωστόσο ποτέ κανείς δεν είχε τολμήσει να ερευνήσει σε βάθος το συγκεκριμένο θέμα.

Μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου και καθώς ένα ένα τα θύματα άρχισαν να κάνουν δηλώσεις και – ορισμένες γυναίκες – για πρώτη φορά να διατυπώνουν δημόσια τις κατηγορίες τους εναντίον του Weinstein, εκείνος ζήτησε συγγνώμη, λέγοντας πως προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του, πως προέρχεται από μια παλαιότερη εποχή και – όπως ήταν αναμενόμενο – πως πολλές από τις κατηγορίες που έχουν διατυπωθεί είναι αναληθείς.

Ανάμεσα στα θύματα συγκαταλέγονται, μέχρι στιγμής, η Asia Argento, η Ashley Judd, η Rose McGowan, η Gwyneth Paltrow και η Angelina Jolie. Καθώς ο κατάλογος θα μακραίνει με το πέρασμα των ωρών και καθώς οι σταρ και λοιποί παράγοντες του Χόλιγουντ θα σπεύδουν (ή θα καθυστερούν κατά περίπτωση) να παίρνουν θέση απέναντι στο εν λόγω ζήτημα, η δικαιοσύνη θα ξεκινήσει να συλλέγει τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να στοιχειοθετηθούν εναντίον του Weinstein οι ποινικές διώξεις που θα οδηγήσουν τις δεκάδες αυτές υποθέσεις στη δικαιοσύνη.

 

Στο μεταξύ φουντώνει ξανά η κουβέντα γύρω από το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης, το επίπεδο της οποίας, δυστυχώς, εξακολουθεί να καθορίζεται από το κυρίαρχο σεξιστικό πνεύμα υπό το οποίο λειτουργεί η σύγχρονη δυτική κοινωνία, η οποία τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας φροντίζει επιμελώς (ή και πιο ξεδιάντροπα, πάλι κατά περίπτωση) να κρύβει τις αγκυλώσεις της, ώστε να μην καταδεικνύεται διαρκώς η ανάγκη για τη ριζική αντιμετώπιση (και) του συγκεκριμένου ζητήματος, με αρχή την προσπάθειας την απλή καθημερινότητα.

Η αμερικανική δικαιοσύνη – ελπίζουμε – θα κάνει τη δουλειά της. Στο μεταξύ, έχουμε να περιμένουμε την προαναφερθείσα στάση των διαφόρων παραγόντων της βιομηχανίας του θεάματος, σχετικά με το ποιος γνώριζε τι. Η συζήτηση για τη σιωπή των θυμάτων δεν θα αποτελέσει αντικείμενο του συγκεκριμένου άρθρου, καθώς το θέμα αυτό έχει θιχτεί με αφορμή το επεισόδιο American Bitch της 6ης σεζόν Girls.

Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον αυτή τη φορά και που δεν έχει θιχτεί επαρκώς (ούτε με αφορμή παρόμοια περιστατικά, όπως αυτό του Bill Cosby) είναι η “επίκληση στην κόρη” εκ μέρους των προσώπων που αποτελούν κομμάτι της βιομηχανίας του θεάματος και τοποθετούνται κατά περίπτωση απέναντι στο σκάνδαλο και τα θύματα του Weinstein. Κάποιες (Judi Dench, Meryl Strip) είπαν ότι είχαν ακούσει για τον Weinstein, αλλά δε γνώριζαν με σιγουριά. Η Angelina Jolie δήλωσε πως, μετά την παρενόχληση στην ίδια, δε συνεργάστηκε ποτέ ξανά μαζί του και προειδοποιούσε σχετικά όσες γυναίκες γνώριζε πως επρόκειτο να συνεργαστούν μαζί του. Και κάποιοι άλλοι, όπως ο Matt Damon, πριν δηλώσουν αν γνώριζαν ή όχι, φρόντισαν να μας τονίσουν το γεγονός ότι έχουν κόρες και ότι εξ αυτού του λόγου είναι ιδιαίτερα συνειδητοποιημένοι απέναντι στο ζήτημα αυτό.

Συγκεκριμένα, ο Damon, απαντώντας στον Mike Fleming Jr. του Deadline σχετικά με τις φήμες ότι ο ίδιος προσπάθησε να “πνίξει” πριν χρόνια μια μαρτυρία σεξουαλικής παρενόχλησης του Weinstein πριν βγει στη δημοσιότητα, είπε τα εξής:

“Κοίτα, ακόμα και πριν γίνω διάσημος, δεν ανεχόμουν αυτού του είδους τη συμπεριφορά. Αλλά τώρα, ως πατέρας τεσσάρων κορών, αυτού του είδους η σεξουαλική επιθετικότητα είναι που με κρατάει ξύπνιο τη νύχτα. Αυτός είναι ο μεγάλος φόβος για όλους μας. Κι εσύ έχεις κόρη και ξέρεις…”.

Αυτό που θέλει να πει ο Damon και ο κάθε Damon αποτελεί μια εκ των ριζών του κακού. Ο ίδιος “έχει κόρες άρα ξέρει”. Διότι για να ενδιαφερθείς για μια γυναίκα και για όσα κακά μπορεί να της συμβούν, πρέπει να έχεις κόρη, σύμφωνα με αυτή τη δήλωση.

Σχετικά με το αν ο Damon προσπάθησε να εμποδίσει άρθρο για τις κατηγορίες ενάντια στον Weinstein δεν έχουμε να πούμε κάτι, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Όμως, το ζήτημα της επίκλησης της κόρης, της οικογένειας και του άμεσου ενδιαφέροντος μέσα από το οποίο συλλαμβάνεται, εξετάζεται, αποδίδεται και αντιμετωπίζεται ένα τόσο σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, είναι αυτό που πρέπει να επιλυθεί μια για πάντα.

Τα πράγματα είναι απλά:

Δε χρειάζεται να έχεις μία, δυο, τέσσερις κόρες για υπερασπιστείς τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης. Δεν είναι απαραίτητο να έχεις άμεσο προσωπικό ενδιαφέρον για την εξάλειψη της εγκληματικότητας κατά της γενετήσιας ελευθερίας, ώστε να τοποθετηθείς για το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης ή να ασχοληθείς με τα θύματα, τον θύτη και τις κοινωνικές και άλλες διαστάσεις του θέματος, προσπαθώντας να συμβάλεις με κάποιο τρόπο στην αντιμετώπισή του. Δε χρειάζεται να έχεις κόρη (ή παιδιά εν γένει) για να είσαι πιο ευαίσθητος για το συγκεκριμένο θέμα. Και, όχι, δεν θα μπούμε στη διαδικασία “να κατανοήσουμε τον τρόπο διατύπωσής του”.

Όταν παρενοχλείται σεξουαλικά ένας άνθρωπος μάς ενδιαφέρει έτσι κι αλλιώς, είτε αυτός θα μπορούσε να είναι παιδί μας ή αδερφός μας ή (σοκ!) αν είναι κάποιος παντελώς άγνωστος. Η πατρότητα από μόνη της δεν πρέπει να σε αφήνει πιο σοκαρισμένο απέναντι σε τέτοια περιστατικά από ό,τι η ίδια σου η αντίληψη του κόσμου και η συνείδησή σου. Γιατί και ο ίδιος ο Weinstein έχει τέσσερις κόρες και ένα γιο. Και κανένα παιδί δεν τον εμπόδισε να παρενοχλήσει σεξουαλικά δεκάδες γυναίκες.

 

Κεντρική Φωτογραφία: Jordan Strauss/Invision/AP