OPINIONS

Η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι οι γονείς θα φύγουν νωρίτερα

Τι μεσολαβεί από ένα τηλέφωνο ότι ο "μπαμπάς έπαθε έμφραγμα" μέχρι το "έκανε την επέμβαση και είναι μια χαρά"; Περίπου 1 εκατομμύριο αρνητικές σκέψεις, δάκρυα, γέλια, αγκαλιές και η συνειδητοποίηση του προφανούς: οι γονείς θα φύγουν πριν από εσένα, ή τουλάχιστον έτσι θα πρέπει να γίνει.

Δε ξέρεις τι φέρνει το αύριο, αλλά το “επιθυμητό” και “φυσιολογικό” είναι τα παιδιά να συνοδεύουν τους γονείς στον τελευταίο τόπο της κατοικίας τους. Όσο όμως και αν περάσουν τα χρόνια, ακόμα και στα 70 να είναι ένα παιδί, πάντα, ΜΑ ΠΑΝΤΑ, η απώλεια του γονιού θα το σημαδεύει.

Από τους πολύ κοντινούς μου ανθρώπους, είχα την τύχη να μη στερηθώ πολλούς μέχρι τα 28 μου χρόνια. Μπορώ ακόμα να αγκαλιάζω τη μαμά, το μπαμπά, τον αδερφό και τη γιαγιά μου. Ίσως η μόνη που θα θεωρώ κρίμα που δε γνώρισα, ήταν η μαμά της μαμάς μου. Έφυγε όταν ήμουν 3. Θυμάμαι μόνο να είμαι στα γόνατα της. Όλα τα άλλα είναι ιστορίες που δεν έζησα αλλά μου αφηγήθηκαν.

Τους δύο παππούδες μου, τους έχασα στα σχολικά χρόνια σε “φυσιολογικές” ηλικίες. Δε θα ξεχάσω ποτέ, το κλάμα που έριξα όταν μου ανακοινώθηκε στην έκτη δημοτικού, ότι ο παππούς πέθανε. Δεν ήξερα πως να μαζέψω τα κομμάτια μου. Και ποιος θα με πήγαινε βόλτες; Ποιος θα έπεφτε στην καρέκλα του καθιστικού σαν “σακί” για να κοροϊδεύουμε με τον αδερφό μου;

Τον άλλον τον παππού, τον χαιρέτησα στο Γυμνάσιο. Τι κι αν μας είχε “προειδοποιήσει”; Η απώλεια του, κόστισε σε όλους μας πολύ. Δε θα είχαμε πια μια μεγάλη παππουδίστικη αγκαλιά μετά από σκανταλιές, δε θα βλέπαμε το χαμόγελο του. Δε θα του μαθαίναμε λέξεις, μετά το εγκεφαλικό που του είχε στερήσει μια από τις βασικές του αγάπες: να μιλάει και να τραγουδάει.

Ήταν “φυσιολογικό” να φύγουν μετά τα 70. Αλλά πολλές φορές μου λείπουν.

Ειδικά σε οικογενειακές γιορτές, θέλω μια μεγάλη τους αγκαλιά. Και αναρωτιέμαι, αν εμένα μου λείπουν, τα παιδιά τους πως έχουν καταφέρει να ζούνε χαμογελώντας; Πως οι γονείς μου δεν δακρύζουν σε μεγάλα τραπέζια, συνειδητοποιώντας ότι είμαστε λιγότεροι πια; Πως έχουν ξεπεράσει αυτές τις απώλειες και δε μελαγχολούν μέρα παρά μέρα;

Προφανώς δεν τους έχουν ξεπεράσει, απαντάω μόνη μου. Μια απώλεια δε ξεπερνιέται, απλά μαθαίνεις να ζεις με αυτή. Κρατάς τα όμορφα, αγκαλιάζεις το παρελθόν και προχωράς στο αύριο για να μη σε φάει το χθες.

Τι ωραία που γράφονται και τι δύσκολα που βιώνονται όμως. Γύρω μου, έχω πολλά παραδείγματα που οι απώλειες δεν ήρθαν “φυσιολογικά”. Παιδιά χάθηκαν πριν τους γονείς τους, αλλά και γονείς έφυγαν πριν καν δουν ενήλικα τα καμάρια τους.

Όσο φυσιολογικός και αν είναι ο θάνατος, ποτέ δεν είναι φυσιολογικός. Πάντα λες “κρίμα”, πάντα εύχεσαι να υπήρχε μια μέρα παραπάνω.

Αν ο κύκλος της ζωής είναι τυπικός με εμένα, σημαίνει ότι θα κληθώ να βιώσω τον θάνατο των γονιών μου. Και δεν θέλω. Αλλά δε μπορώ να θέλω και τίποτα διαφορετικό γιατί τους αγαπάω. “Ας φύγω εγώ, όχι το παιδί μου” έλεγε η μόνη εν ζωή γιαγιά, μαμά του μπαμπά, όταν άκουσε ότι θα έμπαινε στο νοσοκομείο το παιδί της. Δεν έχω γίνει μάνα, αλλά μπορώ να φανταστώ έστω στο ελάχιστο τι ένιωθε.

Αρκούν μερικές μέρες σε ένα νοσοκομείο για να εμπεδώσεις τα αυτονόητα.

Και δε χρησιμοποιώ τυχαία το ρήμα “εμπεδώνω”. Τα ξέρουμε από μικροί όλα, όμως αυτό που δε ξέρουμε είναι πως ακριβώς θα τα ζήσουμε. Δεν υπάρχει κατάλληλη στιγμή, ας το παραδεχτούμε. Μπορούμε να βάλουμε ένα όριο αλλά και πάλι κάθε μέρα είναι κερδισμένη. Προσωπικά, θα ήμουν απόλυτα ικανοποιημένη αν ζούσαν οι γονείς μου μέχρι τα 100 και εγώ με τον αδερφό μου επίσης. Και παραπάνω βέβαια, αλλά 100 εντάξει.

Οι πιθανότητες και τα μαθηματικά που σιχαίνομαι, λένε ότι πρόκειται για κάτι σπάνιο. Παρ’ όλα αυτά δε μπορώ να μη το εύχομαι. Και θα το εύχομαι μήπως πείσω το σύμπαν. Αλλά εκτός από τις ευχές, έχω κι άλλα πράγματα να κάνω.

Αυτό το κείμενο δε γράφτηκε για να μαυρίσει τη ψυχή κανενός. Αντίθετα, για να υπενθυμίσει ότι η ζωή είναι πολύτιμη και είναι κρίμα να σπαταλιέται. Κλισέ; Δε ξέρω, αλλά χρειάστηκα ακόμα μια επίσκεψη σε νοσοκομείο για να το θυμηθώ.

Μήπως δεν έχεις πει όσες φορές θα ήθελες σ’ αγαπώ στους γονείς σου; Μήπως έχεις περάσει λιγότερο χρόνο από όσο θες, μαζί τους; Άλλαξε το. Συνειδητοποιώντας ότι η ζωή είναι μικρή, αντί να βάλουμε τα κλάματα, μπορούμε να γελάσουμε και να φερθούμε σε κάθε της στιγμή, όπως της αξίζει: με πολυτέλεια και αφοσίωση.

Τίποτα δεν κρατάει για πάντα. Εκτός από την αγάπη. Κυρίως, γιατί είναι μεταδοτική και κληρονομική.